ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ και τα τιμημένα ράσα της Δίβρης Ηλείας - Α΄ ΜΕΡΟΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

και τα τιμημένα ράσα της Δίβρης Ηλείας

Μια εκδήλωση-σταθμός στην τοπική Ιστορία

ΠΡΟΛΟΓΙΚΑ

            Το Σάββατο 26 Ιουλίου 2016 θα μείνει ως ένα μικρό ορόσημο στην τοπική Ιστορία της πάλαι ποτέ ένδοξης κωμόπολης Δίβρης (με το επίσημο σημερινό όνομα Λαμπεία) Ηλείας. Και τούτο όχι γιατί έγινε κάτι το συνταρακτικό, αλλά γιατί το «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΒΡΗΣ» στα πλαίσια των Καταστατικών του Αρχών, του καθήκοντος και του χρέους απέναντι στην Πνευματική και Πολιτιστική κληρονομιά της γενέτειρας που παραλάβαμε ως ιερή παρακαταθήκη από τους προγόνους, πραγματοποίησε μια σεμνή τελετή.

            Εις πείσμα των δύσκολων καιρών που περνάμε ως λαός και ως έθνος, αντιστεκόμενοι με σύνεση, αρετή και τόλμη στην οδυνηρή κατάσταση που μας έχουν φέρει οι άφρονες εγχώριοι και οι εξ Εσπερίας εξουσιαστές-βασανιστές μας, δώσαμε μια μικρή μεν αλλά ουσιαστική πνοή και ώθηση σε ένα θέμα που αξίζει τον κόπο να μείνει καταγεγραμμένο στις καρδιές μας αλλά και στις δέλτους της τοπικής Ιστορίας. Ίσως κάποιοι που δεν παρακολούθησαν την σεμνή αυτή τελετή θεωρήσουν υπερφίαλα τα λόγια αυτά, αλλά πιστεύουμε πως εάν ρωτήσουν τους παραβρεθέντες και εάν έχουν υπομονή να διαβάσουν το περιεχόμενο και τα στοιχεία  της εκφωνηθείσης ομιλίας αλλάξουν γνώμη.

            Και είναι αλήθεια ότι η αίθουσα του «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΒΡΗΣ» γέμισε ασφυκτικά, τόσο από τους συγγενείς των τιμώμενων 5 ιερωμένων της Δίβρης, όσο και από άλλους συμπατριώτες αλλά και φίλους της  Δίβρης που παρακολούθησαν με κατάνυξη επί δυο ολόκληρες ώρες την Εκδήλωση.

            Σημαντική η παρουσία και η συμμετοχή του ως συντονιστή της συζήτησης του νεοεκλεγέντος πριν 13 ημέρες στην θέση του Επίκουρου Καθηγητή της Νεώτερης Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων εκλεκτού συμπολίτη Νίκου Α. Αναστασόπουλου.

 Τιμητική η παρουσία των αιδεσιμότατων ιερέων της Δίβρης π. Βασιλείου Γαρδίκη και π. Κων/νου Αρβανίτη, του θεματικού Αντιδημάρχου Λαμπείας κ. Βασίλη Αρβανίτη και του Συμβούλου Τοπικής Κοινότητας κ. Π. Γιανακόπουλου, του Προέδρου του «Συλλόγου Διβριωτών  Αθήνας κ. Ιω. Αμπατζή. Ακόμη μεταξύ των παραβρεθέντων τίμησαν με την παρουσία ο Δουκαίος αλτρουιστής γιατρός κ. Σπύρος Παπαγεωργίου με την σύζυγό του και πολλοί άλλοι.

 Αισθητή η απουσία των προσκληθέντων και ευρισκομένων στην Δίβρη επικεφαλής της Εκκλησιαστικής ηγεσίας του Νομού μας Σεβ. Μητροπολίτη και Επισκόπου και Ηγουμένου της Ι.Μ. Άνω Δίβρης (με την δικαιολόγηση δια 2σέλιδης επιστολής, λόγω των προετοιμασιών που είχαν δια την εορτήν της επομένης του Αγ. Παντελεήμονος) . Επίσης αισθητή η απουσία Δημοτικών και Τοπικών συμβούλων,  ηγεσιών Πολιτιστικών Συλλόγων και  άλλων συμπολιτών «παραγόντων» που την ίδια ώρα παρεπιδημούσαν στα καφενεία της Δίβρης....

Ήσαν όμως εκεί «οι δικοί μας Χριστοί, οι δικοί μας Άγιοι» (για να επαναλάβω τα λόγια του ποιητή), εκείνοι που προσήλαθαν για να αποτίσουν την επιβαλλόμενη Τιμή και να εκφράσουν την  ευγνωμοσύνη τους στα τιμημένα ράσα της Δίβρης και να άκουσουν με ευλάβεια στοιχεία, από την τόσο ενδιαφέρουσα Εκκλησιαστική Ιστορία της ιστορικής κωμόπολης.

(Στο τέλος προσφέρθηκαν εκ μέρους των συγγενών του αείμνηστου παπαΑποστόλη Μιχαλόπουλου γλυκά και αναψυκτικά στον αύλειο χώρο)

Το σημερινό σημείωμα αποτελεί το Α΄ ΜΕΡΟΣ της εκδήλωσης και είναι η ομιλία για την «Εκκλησιαστική Ιστορία της Δίβρης» από το πρόεδρο του «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΒΡΗΣ» Σωτ. Σωτηρόπουλου. Σε επόμενο σημείωμα θα καταγραφεί η αναφορά ξεχωριστά  για κάθε τιμώμενο πρόσωπο, 

και θα περιγραφεί το υπόλοιπο μέρος της τελετής, οι χαιρετισμοί και τα στιγμιότυπα της απονομής των Τιμητικών πλακετών στους συγγενείς των τιμώμενων προσώπων.

Η ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ 

«ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΙΒΡΗΣ»

            «Η σημερινή εκδήλωση-αφιέρωμα στην Εκκλησιαστική Ιστορία της γενέτειρας Δίβρης και η απότιση της οφειλόμενης Τιμής και Μνήμης σε πέντε ιερατικές μορφές, έρχεται από πολύ παλιά. Ήταν ένα χρέος και καθήκον επιβαλλόμενο που δεν τα καταφέραμε τόσα χρόνια, ενώ το είχαμε προγραμματίσει. Σήμερα όμως ήρθε το πλήρωμα του χρόνου.

            Μπορεί ο ομιλών αυτή τη στιγμή  να μην είναι ο πλέον κατάλληλος για να σας αναπτύξει το θέμα για το οποίο σας καλέσαμε. Εγώ δεν είμαι ιστορικός και ερευνητής, δεν είμαι λ.χ. ούτε θεολόγος ή θεολογίζων, δεν είμαι με απλά λόγια ο ειδικός ομιλητής. Είμαι ένας από σας, που έχει βεβαίως το πλεονέκτημα να ζήσει από κοντά ή να έχει τεκμηριωμένες μαρτυρίες για τα τιμώμενα πρόσωπα αλλά και ασχολούμενος επί 4 δεκαετές ως εκδότης του ιστορικού-λαογραφικου περιοδικού «ΔΙΒΡΗ» να έχω πληροφορίες σημαντικές  για την τόσο ενδιαφέρουσα Εκκλησιαστική Ιστορία της πάλαι ποτέ ένδοξης κωμόπολης Δίβρης.

            Έτσι εκ των πραγμάτων, θα ακούσετε όχι μια στεγνή ιστορική αναφορά ή μια τεκμηριωμένη επιστημονική έρευνα. Θα ακούσετε μια βιωματική κυρίως αφήγηση για τους 4 παπάδες της Δίβρης και τον Ηγούμενο του Μοναστηριού μας που διακόνησαν επί 3-4-5 ή  6  δεκαετίες και άφησαν εποχή στην μακρόχρονη και τόσο ενδιαφέρουσα ιερατική πορεία τους. Μπορεί προσωπικά να με κατακλύζουν άπειρα συναισθήματα, παρότι δεν μπορώ να χαρακτηριστώ ούτε ας πούμε θρησκόληπτος ή έστω θρησκευόμενος, στέκομαι όμως με βαθύ σεβασμό και δέος μπροστά στα τιμώμενα σήμερα πρόσωπα αλλά και νοιώθω περήφανος που γεννήθηκα και μεγάλωσα σε αυτόν τόπο που έχει να παρουσιάσει στα διάβα των αιώνων μια τόσο σημαντική  εκκλησιαστική ιστορία που μπορεί να χαρακτηριστεί μοναδική.

            Έτσι θα ξεκινήσω, αναφέροντας κάποια στοιχεία που έχω συγκεντρώσει κατά χρονολογική σειρά και σπουδαιότητα. Το θέμα αυτό είναι τόσο ενδιαφέρον που θα μπορούσε να γίνει αντικείμενο εργασίας από ένα φοιτητή π.χ. για την διπλωματική του ή επιστημονική Ανακοίνωση από ένα ερευνητή για την διατριβή του. Εντελώς επιγραμματικά, θα προσπαθήσω να συμπυκνώσω τα πλέον ενδιαφέροντα, γιατί κάποιος θα μπορούσε να μιλάει επί ώρες.

Τα ιερά εκκλησιαστικά σεβάσματα της Δίβρης

που μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένας «μικρός Μυστράς»

            Ασφαλώς το αρχαιότερο και σπουδαιότερο εκκλησιαστικό Μνημείο της Δίβρης είναι ο βυζαντινός ναός της Αγίας Τριάδας Γκρουστάδων που χρονολογείται τουλάχιστον από τον 12^ο – 13^ο αιώνα. 

Δεν έχει επαρκώς μελετηθεί ακόμη, έχουν γίνει κάποιες μονογραφίες ή  αναφορές κατά καιρούς και μόνο ο διαπρεπής αρχαιολόγος κ. Δημήτρης Αθανασούλης έκανε μια 16σέλιδη Ανακοίνωση το 2010 σε αυτή εδώ την αίθουσα στο «Β΄ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΗΛΕΙΑΣ» (στο ίδιο Συνέδριο έκανε σημαντική Ανακοίνωση και σεβ. Μητροπολίτης Ηλείας κ. Γερμανός), που περιέχονται στα ΠΡΑΚΤΙΚΑ του Συνεδρίου που κυκλοφορούν οσονούπω... 

Και βεβαίως για πρώτη φορά αποκαλύπτεται ότι ο Βυζαντινός ναός αυτό ναός είναι τρισυπόστατος (που δεν γνώριζαν ούτε οι ιερωμένοι μας) αφιερωμένος στην Αγία Τριάδα, τον Απόστολο Πέτρο και την Αγία Αικατερίνη!...

            Πρέπει ευθύς εξ αρχής να πούμε ότι η Δίβρη έχει μια ακόμη πρωτιά, μια εκπληκτική ιδιορρυθμία που ζητάει την εξήγησή της. Μπορούμε, τηρουμένων των αναλογιών και του μεγέθους των διαφορετικών θρησκευτικών γεγονότων, να χαρακτηρίσουμε την Δίβρη σαν ένα «μικρό Μυστρά». Και τούτο γιατί σε κανένα άλλο χερσαίο τόσο μικρό χώρο ή χωριό (όχι νησιωτικό) δεν υπάρχουν τόσοι πολλοί ενοριακοί ναοί και εξωκλήσια όσα στη Δίβρη, που πλησιάζουν ή ξεπερνούν τα 100 (!!!) αν βάλουμε και τα ερειπωμένα εξωκλήσια που κάθε μέρα ανακαλύπτουμε. Αριθμός άπιαστος για ανάλογα χερσαία χωριά ή κωμοπόλεις...

Διαβάσατε στο Πρόγραμμά μας τα λόγια του αείμνηστου μεγάλου διβριολάτρη Μητροπολίτη Αντωνίου που έχει γράψει στη μοναδική μονογραφία του για τη Δίβρη δημοσιευμένη στο περιοδικό «Πελοποννησιακή Πρωτοχρονιά» το 1961, όπου μεταξύ άλλων εγκωμιαστικών γράφει και το εξής: «Η Δίβρη έχει τα χριστιανικά της Μνημεία, τα οποία αποτελούν το κάτοπτρον της ευλαβείας των κατοίκων της και της αυτοθυσίας όπως δημιουργήσωσι ταύτα..».

Να λοιπόν, η εξήγηση, η ευλάβεια και η αυτοθυσία των διβριωτών. Κι εγώ θα πρόσθετα ακόμη, η ευμάρεια και η νοσταλγία των ξενιτεμένων τέκνων της καθώς και οι ισχυρές οικογένειες-φάρες που φιλοδοξούσαν να έχουν και να ευλόβονται τον δικό τους άγιο... Και βεβαίως δεν είναι τυχαίο, ότι τα περισσότερα εξωκλήσια είχε η πλέον εύπορη και με πολλές εμπορικές οικογένειες συνοικία, οι Γρουστάδες που κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο του συνόλου των εκκλησιών της Δίβρης

            Μια ακόμη πρωτοτυπία της ξακουστής μας στα πέρατα του κόσμου κωμόπολης Δίβρης, είναι το καταπληκτικό ότι κάθε γειτονιά είχε τον δικό της ενοριακό ναό, με τον δικό της παπά και το δικό της Νεκροταφείο. Ας σταθούμε λίγο εδώ.

Στις αρχές της Τουρκοκρατίας το έτος 1461

Ξεκινώντας από την τελευταία εκπληκτική αποκάλυψη που βγαίνει από τα Οθωμανικά κατάστιχα της πρώτης απογραφής (για φορολογικούς λόγους) που έγινε το έτος 1461 από τους κατακτητές τούρκους, δηλ. πριν 554 χρόνια που διαβάσατε στο τελευταίο τεύχος της «ΔΙΒΡΗΣ» και θα ακούσετε από επίσημα επιστημονικά χείλη του ειδήμονος ερευνητή Οθωμανολόγου κ. Λιακόπουλου στις 22 Αυγούστου στην κεντρική μας καλοκαιρινή Εκδήλωση, η τότε Δίβρη που επιλεγόταν μάλιστα ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΒΡΗ Μορέως, στα ονόματα που καταχωρούνται είναι και 3 παπάδες. Ο παπα-Ανδρέας, ο παπα-Γιάννης και ο παπα-Δημητρης.

Την εποχή της Ενετοκρατίας το έτος 1700

Κάνοντας ένα χρονικό άλμα δυόμιση  περίπου αιώνες αργότερα, το 1700 δηλ. πριν 315 χρόνια,  βρίσκουμε στα κατάστιχα της Ενετικής Απογραφής (πάλι για φορολογικούς λόγους) των Ενοριακών Ναών της περιοχής Γαστούνης (Επισκοπή Ωλένης) το εξής εκπληκτικό. Η Δίβρη με τους 522 κατοίκους της Ενετικής απογραφής Γριμμάνι, να έχει δέκα ενοριακούς ναούς, όταν ο Πύργος με τους 200 κατοίκους του τότε είχε μόνο 3 ενοριακούς ναούς. Ακούστε λοιπόν και μετρείστε. Στους Γκρουστάδες Αγία Τριάδα, Άγιοι Ανάργυροι. Στους Καρυανάδες Άγιος Δημήτριος. Στους Λαζαράδες Ταξιάρχης. Στους Βασιλαίους Παναγία. Στον Περαμαχαλά Άγιος Ιωάννης, Σωτήρος και Αγία Μαρίνα, στους Περδικαράδες Άγιος Νικόλαος και Παναγία (στα Πετραλαίϊκα). Ασφαλώς τότε θα είχε και δέκα παπάδες!!!.

Άγιοι Ανάργυροι Γκρουστάδων

Άγιος Δημήτριος Καρυανάδων

Αγία Μαρίνα Περαμαχαλά

Άγιος Κωνσταντίνος Περδικαράδων

Άγιοι Ταξιάρχες Λαζαράδων

Τα Εισόδια της Θεοτόκου στους Βασιλαίους 

Οι Ιερείς της Δίβρης διαχρονικά

Αναδιφώντας κατά καιρούς ιστορικά ντοκουμέντα, κυρίως μέσα από το βιβλίο μας «Η ΔΙΒΡΗ ΗΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΒΑ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ» του ιστορικού-ερευνητή και φωτισμένου δασκάλου μου αείμνηστου Νίκου Αναστόπουλου, βλέπουμε σε ειδικό κεφάλαιο με τίτλο  «ΟΙ ΙΕΡΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΒΡΗΣ», ονόματα ιερέων, πού βρήκε «στα διάφορά έγγραφα κατά τη διάρκεια της δουλείας, κατά την επανάσταση του 1821 και τα μεταεπαναστατικά χρόνια. Διαβάζουμε ονόματα:

Από το έτος 1775

-παπα Δανιήλ

-παπα Πιέρος

-παπα Αλέξανδρος

-παπα Γεωργάκης

-παπα Γιάννης

-παπα Παναγιώτης

            Από το 1821-1830

-παπα Δημήτρης

-παπα Οικονομάκης

-παπα Γεώργιος

-παπα Ανδρέου

-παπα Δημήτρης Σακελάριος

-παπα Αντώνιος

            Μετά το 1830

-παπα Χαράλαμπος Σακελαρόπουλος Οικονόμος

-παπα Νικολός

-παπα Αθανάσιος Συριόπουλος

-παπα Νικόλας Παναγούλης

-παπα Χαράλαμπος Στεφόπουλος

-παπα Χαράλαμπος Παπασυριόπουλος

-παπα Νιόνιος Παπανδρικόπουλος

-παπα Παναγιώτης Κωστόπουλος

-παπα Γιάννης Τσιχλιάς

-παπα Νίκος Χρονόπουλος

-παπα Μιχάλης Μαράζης

-παπα Γιώργης Φωτεινός

-παπα Παναγιώτης Τσομάκος

-παπα Αποστόλης Μιχαλόπουλος

-παπα Νίκος Τσάμης

-παπα Κώστας Δασκαλόπουλος

-παπα Ανδρέας Βασιλόπουλος

            Βεβαίως, παραλείπεται μεγάλος αριθμός ιερέων γιατί δεν βρέθηκαν τα ονόματά τους. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι ιερωμένοι αυτοί, στην πλειοψηφία τους δεν ήσαν απλοί λειτουργοί του υψίστου. Ήταν κάτι παραπάνω. Έπαιξαν σημαντικό πρωταγωνιστικό ρόλο κατά τη διάρκεια της δουλείας του Ελληνικού Έθνους από τους κατακτητές και δεν δίστασαν να πάρουν τα όπλα να πολεμήσουν τον δυνάστη ως Οπλαρχηγοί και απλοί Αγωνιστές ή να είναι σεβαστοί Δημογέροντες στην αυτοδιοίκηση της Δίβρης που ως γνωστόν δεν διοικήθηκε από Τούρκο Αγά. Λαμπρά παραδείγματα ο Ηγούμενος της Άνω Μονής Δίβρης Αρχιμανδρίτης Παίσιος Σκανδάμης που έπεσε ηρωικώς μαχόμενος στη μάχη του Πόυσι το 1821, αφού πολέμησε επί κεφαλής 100 διβριωτών αγωνιστών. Ακόμη ο επόμενος Ηγούμενος Παρθένιος που επίσης και αυτός πολέμησε και μάλιστα έλαβε Αργυρούν μετάλλιον ανδρείας, όπως θα πούμε στη συνέχεια.

Από το περιοδικό "ΔΙΒΡΗ"

            Πρωταγωνιστές, πρωτοπόροι οι ιερείς μας, τα τιμημένα ράσα της Δίβρης που τιμάμε σήμερα στα πρόσωπα εκείνων των παπάδων, μοναχών και ιερομονάχων που συνέχισαν επαξίως το θεάρεστον έργον των ηρωικών προκατόχων τους.

Η συμβολή των δυο Μοναστηριών της Δίβρης

            Θα ήταν παράλειψη, αν δεν κάναμε μια μικρή, ελάχιστη  αναφορά και στα δυο Μοναστήρια μας και στον σημαντικό ρόλο που έπαιξαν διαχρονικά όχι μόνο στην τοπική ιστορία της Δίβρης αλλά και ευρύτερα. Έχει τόσο πολύ ενδιαφέρον η ιστορία των δυο Ιερών Μονών της Δίβρης, της Άνω Μονής Χρυσοπηγής και της Κάτω Μονής Θεοτόκου, που κάποτε πρέπει να  γίνει κύριο θέμα ομιλίας.

Η Ιερά Μονή Χρυσοπηγής Άνω Δίβρης, όπως ήταν μέχρι το 1960

Η Ιερά Μονή Χρυσοπηγής Άνω Δίβρης, όπως είναι σήμερα

 Σήμερα εν συντομία να πούμε ότι και τα δυο Μοναστήρια (το Πάνω εν λειτουργία, το Κάτω Μετόχι αλλά με την θεάρεστη προσφορά των Κατασκηνώσεων της Ιεράς Μητροπόλεως, στους ελληνόπαιδες)  αποτελούν κιβωτούς ιστορικής Μνήμης κι απαντοχής. Δεν είναι τυχαίο ότι εκεί διαδραματίστηκαν ηρωικά γεγονότα αντίστασης κατά του τουρκικού ζυγού με τον φοβερό όρκο  «ΔΙΑ ΝΑ ΕΧΟΜΕΝ ΜΙΑ ΟΜΟΝΟΙΑΝ» το έτος 1755,

Ο φοβερός όρκος των Διβριωτών το 1755, μπροστά στην εικόνα της Παναγιάς
 "Δια να έχομεν μίαν ομόνοιαν..."

 μπροστά στην εικόνα της Παναγίας (βλ. εικόνα), που αποκάλυψε σε ένα κατάστιχο  ο φωτισμένος δάσκαλός μας, ιστορικός ερευνητής και συγγραφέας του βιβλίου της Ιστορίας «Η ΔΙΒΡΗ ΗΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΒΑ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ» αείμνηστος Νίκος Αναστόπουλος. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ηγούμενος του Πάνω Μοναστηριού της Δίβρης (άγνωστο το όνομά του) ως πνευματικός του διαβόητου Παπουλάκου των Τριποτάμων του αγύρτη καλόγερου που ήθελε να ταπεινώσει τον Τουρκοφάγο Νικηταρά και κατάφερε να τον σταματήσει.  Δεν είναι τυχαίο ότι ο Γενναίος Κολοκοτρώνης διάλεξε το Πάνω Μοναστήρι για να στήσει το στρατηγείο του κατά Εθνικοαπελευθερωτικό ξεσηκωμό του 1821 και πολλά άλλα ιστορικά γεγονότα και περιστατικά που διαδραματίστηκαν εκεί, όπως π.χ. πως οι καλόγεροι του Κάτω Μοναστηριού έσωσαν τη Δίβρη από την ξαφνική πολεμική εισβολή για την καταπάτηση της Δίβρης που απέτρεψαν με τίμημα την πυρπόληση της Κάτω Μονής που απομεινάρι υπάρχει στην οικογένεια Παναγούλη (Βασιλείου, του ηρωικού του γιου Αλέκου και σήμερα Στάθη) το διασωθέν Ευαγγέλιο 

Το διασωθέν ιερόν Ευαγγέλιον,
 κτήμα σήμερα της οικογένειας Στάθη Παναγούλη

που βλέπετε στη φωτογραφία που εγώ έβγαλα όταν επισκέφτηκα την μάνα-κουράγιο Αθηνά Παναγούλη, η οποία μου είχε  υποσχεθεί να το παραχωρήσει στο «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΒΡΗΣ» αρκεί να υπάρχει πρόνοια για την προστασία και την ασφάλειά του. Θα δούμε τι μπορεί να γίνει. Τέλος δεν είναι τυχαίο, ότι το Πάνω Μοναστήρι της Δίβρης είναι τόπος προτίμησης για παραθερισμό τουλάχιστον ενός μηνός, όλων των Μητροπολιτών Ηλείας και Ωλένης (με εξαίρεση τον μακαριστό Γερμανό Γκούμα, λόγω αντίθεσης με τον τότε μοναχό Βαρλαάμ Μπαλάσκα). Και ο αείμνηστος διβριολάτρης Μητροπολίτης Αντώνιος και ο μακαριστός Μητροπολίτης Αθανάσιος αλλά και σημερινός σεβ. Μητροπολίτης κ. Γερμανός συνεχίζει την παράδοση αιώνων. Βεβαίως, όπως γνωρίζετε ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος κ. Αθανάσιος είναι παράλληλα και μας τιμά επί σειρά ετών ως Ηγούμενος της Μονής μας.

Και μια πρόταση για τη θερινή έδρα της Ιεράς Μητρόπολης Ηλείας στη Δίβρη

            Ας μου επιτραπεί εδώ, με αυτή την ευκαιρία, να κάνω μια ρηξικέλευθη πρόταση-αίτημα και ας φαντάζει εξωπραγματική. Θα ήταν σημαντικό για μας, αλλά και για την εκκλησιαστική ιστορία του Νομού μας, αν η θερινή έδρα της Μητροπόλεως Ηλείας και Ωλένης οριζόταν η Δίβρη και η χειμερινή ο Πύργος,  κατά το πρότυπο της Μητροπόλεως Καλαβρύτων και Αιγιαλείας όπου η θερινή  έδρα είναι τα Καλάβρυτα και η χειμερινή το Αίγιο... Να σημειωθεί ότι η Ιερά Μονή Άνω Δίβρης είναι το μοναδικό ανδρώο Μοναστήρι της Ηλείας και έχει στο μοναχολόγιό του δύναμη 8 μοναχών, αν δεν κάνω λάθος, μεταξύ αυτών ένα Μητροπολίτη (τον σεβ. κ. Γερμανό), ένα Επίσκοπο (τον θεοφ. κ. Αθανάσιο) και 3 Αρχιμανδρίτες. Άρα η Δίβρη δικαιούται αυτής της τιμής και δόξης...»

(Στο επόμενο το Β’ ΜΕΡΟΣ)