Ο φτωχός Σπήλιος Κλωκόνης, ο τούρκος Βαλής της Τρίπολης και το ιστορικό της Ιεράς Μονής της «Παναγιάς της Πορετσάνισσας»!...

Η ιστορική Ιερά Μονή Πορετσού, όπως ήταν το 1956 που την
επισκέφτηκε και φωτογράφησε ο Καθηγητής Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής
του ΑΠΘ κ. Αργύρης Πτερονώτης, που μας παρεχώρησε.

Ο φτωχός Σπήλιος Κλωκόνης, ο τούρκος Βαλής της Τρίπολης και το ιστορικό της  Ιεράς Μονής της «Παναγιάς της Πορετσάνισσας»!...

ΜΙΑ ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΟΓΚΟΛΙΘΟΥ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ,

(Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "ΠΑΤΡΙΣ" Πύργου, τον Ιανουάριο του 1934)

ΤΟΥ ΔΙΒΡΙΟΛΑΤΡΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΗΛΕΙΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Ο αείμνηστος σπουδαίος Ιεράρχης Ηλείας Αντώνιος Πολίτης

(ΣΗΜΕΊΩΣΗ: τα ανωτέρω αποκόμματα της εφημερίδας ¨ΠΑΤΡΙΣ"Πύργου -

Ιανουάριος 1934, μου έδωσε ο ερευνητής συγγραφέας κ. Λεωνίδας  Καρνάρος) 

Ο ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΑ «ΣΠΥΡΟ ΚΛΩΚΟΝΗ» ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΡΕΤΣΟ, ΜΕΣΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΔΙΗΓΗΣΗ ΕΝΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΠΟΡΕΤΣΑΝΟΥ ΣΥΜΠΑΤΡΙΩΤΗ…

            Ο μύθος του φτωχού Κλωκόνη από το Πορετσό, που τον έκανε άρχοντα ο Πασάς της Τρίπολης είναι λίγο πολύ γνωστός (τον έχουμε γράψει κι εμείς παλιότερα στο περιοδικό «ΔΙΒΡΗ» από διήγηση του Τάκη Αθανασόπουλου-«Γυφτοτάκη», τον γράφει και ο Δερβιναίος συγγραφέας Π. Παπαθεοδώρου στο βιβλίο του και αλλού αναφέρεται). Όμως η αφήγηση του μπάρμπα Τάσου Ηλιόπουλου (ή «Χουσμερή») που συναντήσαμε ανήμερα στην γιορτή της «Παναγιάς της Πορετσάνισσας» στις 15 Αυγούστου του έτους 2013,   ήταν περισσότερο εντυπωσιακή και θα προσπαθήσω όσο μπορώ πιο πιστά να την αποτυπώσω.

Ο εξαιρετικός αφηγητής γέροντας του Πορετσού (τώρα μακαρίτης)
Τάσος Ηλιόπουλος ή "Χουσμερής" μας λέει την τοπική ιστορία...

-«Που λες, εκείνη τη εποχή επί Τουρκοκρατίας οι δικοί μας αντάρτες-αγωνιστές κυνηγούσαν εδώ στο Πορετσό τους τούρκους και τους ξεμπουντούλωσαν. Κάπου ξέμεινε μέσα στο χωριό ένα μικρό τουρκόπουλο και το κακόμοιρο κρύφτηκε, το είδε ο χωριανός ο Σπύρος ή Σπιλιώτης Κλωκόνης, το λυπήθηκε και το περιμάζεψε… Η γυναίκα του όμως δεν το ήθελε τον μάλωνε συνέχεια και του έλεγε «τι το φυλάς το παλιόσκυλο», «τι το φυλάς το παλιόσκυλο», να το παραδώσεις. Όμως ο Κλωκόνης της έλεγε «σώπα γυναίκα, κάνε το καλό και ρίχτο στο γιαλό». Έτσι το περιποιήθηκε το παιδάκι και όταν δόθηκε η ευκαιρία και πέρασε από το Πορετσό ένα τούρκικο απόσπασμα με τρόπο χωρίς να τον δούν τους έδωσε το παιδάκι… Πέρασαν τα χρόνια, το παιδάκι αυτό έγινε μέγας και τρανός, πρώτος Πασάς στη Τρίπολη, αλλά θυμόταν την ευεργεσία και το καλό που του είχε κάνει ο άνθρωπος από το Πορετσό. Έστειλε λοιπόν στο Πορετσό, μια αντιπροσωπία δικών του αξιωματούχων από την Τρίπολη πάνω στα άλογά τους και ένα αδειανό μουλάρι και τους είπε: Θα πάτε στο χωριό θα μαζέψετε τους χωριανούς και θα λέτε συνέχεια «τι το φυλάς το παλιόσκυλο», «τι το φυλάς το παλιόσκυλο».. και όποιος δείτε ότι θα θυμηθεί κάτι και αντιδράσει να μου τον φέρετε εδώ. Πράγματι, μάζεψαν τους χωριανούς και επαναλαμβάνοντας τη φράση ο γερο Σπύρος Κλωκόνης, θυμήθηκε τα λόγια που έλεγε η γυναίκα του και τους πλησίασε… Τότε τον βάλανε στο μουλάρι και μια και δυο στην Τρίπολη. Εκεί ο Πασάς συγκινημένος που ξανάδε τον σωτήρα του τον αγκάλιασε, τον περιποιήθηκε και αφού τον φόρτωσε καλούδια, του παραχώρησε το δικαίωμα να εισπράττει τον φόρο την «δεκάτη» από τα γύρω χωριά, και τον ρώτησε τι άλλη χάρη θέλει να του κάνει. Και εκείνος αμέσως του είπε, θέλω να φτιάξεις το γεφύρι στο ποτάμι, την Εκκλησιά στο χωριό και να μεγαλώσεις το Μοναστήρι… Έτσι και έγινε, και το γιοφύρι έγινε και ο ενοριακός ναός του Αγίου Δημητρίου στο Πορετσό έγινε και μεγάλωσε το Μοναστήρι… Αν, προσέξεις, η από δώ πλευρά του τοίχου είναι προσθετή και δεν έχει αγιογραφίες, έγινε τότε επί Κλωκόνη. Πρέπει να δεις που γράφει στην πέτρα και η επιγραφή «έγινε με δαπάνη του άρχοντα Κλωκόνη»…

            Και πράγματι, υπάρχει τέτοια επιγραφή που επιβεβαιώνει τον μύθο και την παράδοση. Η κτιτορική επιγραφή πάνω στην κυρία είσοδο του ναού είναι μας πληροφορεί πότε «ΑΝΙΣΤΟΡΗΘΙΗ» το έτος 1614 ο ναός με δαπάνες το Σπυλιώτη ή Σπύρου Κλωκόνη και του αδερφού του Δημητρίου.  Μάλλον πρέπει να θεωρείται βέβαιον ότι τους περίφημους αγιογράφους αδελφούς Μόσχους από το Ναύπλιο θα πρέπει να τους πλήρωσε για καλά γύρω στα 1600 μ.Χ. (17^ος αι.) ο άρχοντας ευεργετηθείς Σπύρος Κλωκόνης από το Πορετσό.

            Εδώ τελείωσε η συναρπαστική αφήγηση του γερολεβέντη με την κλίτσα αείμνηστου σήμερα Αναστάσιου Ηλιόπουλου από το Πορετσό (Αγράμπελα), χωριό του ιστορικού «πρώην  Δήμου Λαμπείας» (1833-1912), που μαζί με το Γερμοτσάνι (Πλατανίτσα) πριν μερικές δεκαετίες υπήχθησαν στον Νομό Αχαΐας, ενώ το ιστορικό Μοναστήρι της Παναγιάς της «Πορετσάνισσας» ανήκει στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία της Ιεράς Μητρόπολης Ηλείας.

 

Η σημερινή εξωτερική εικόνα της Παναγιάς της "Πορετσάνισσας"
 (Μετόχι της Ιεράς Μονής Άνω Δίβρης), όπως
ανακαινίστηκε με Ευρωπαικά προγράμματα και έγινε ένα
σπουδαίο αρχιτεκτονικό κόσμημα. Για να γίνει έτσι η ΠΕΕΔ και το
"ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΒΡΗΣ" έκανε τιτάνιο αγώνα με μεγάλες
ταλαιπωρίες, αλλά στο τέλος κέρδισε προς χάριν της Πολιτιστικής
Κληρονομιάς μας (γιατί κάποιοι θερμοκέφαλοι ήθελαν να διαλύσουν το
 ιστορικό Μοναστήρι για να γίνει Ξενοδοχείο!!!..., αλλά δεν τους πέρασε)