Ο "ΤΕΛΑΛΗΣ ΤΗΣ ΔΙΒΡΗΣ"(Σεπτ/24)-ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΗΡΩΑ ΤΟΥ 1821 ΠΑΪΣΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ

 

ΤΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΤΟΥ ΔΙΒΡΙΩΤΗ ΗΡΩΑ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΥ ΤΟΥ 1821 ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗ ΠΑΪΣΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ

ΤΗΝ 21^Η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2024

1.   Το ιστορικό της ολοκλήρωσης του ΜΝΗΜΕΊΟΥ ΤΩΝ ΟΠΛΑΡΧΗΓΩΝ -ΑΓΩΝΙΣΤΏΝ ΚΑΙ ΦΙΛΙΚΩΝ από την Διβρη Ηλείας, στην πλατεία με την ανέγερση της μαρμάρινης μορφής του Διβριώτη  ήρωα του 1821 που έπεσε ηρωικώς μαχόμενος, επικεφαλής 100 στρατιωτών στην μεγάλη ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΠΟΥΣΙ τον Ιούνιο του 1821

2.   Ένα σπάνιο ιστορικό αφήγημα για την ζωή, την θρησκευτική και εθνική δράση αλλά και τον ηρωϊκό θάνατο, του Αρχιμανδρίτη και Ηγουμένου της Ιεράς Μονής  «Χρυσοπηγής» Άνω Δίβρης ΠΑΙΣΊΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ

 

Το «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΒΡΗΣ» στις 21 Σεπτεμβρίου, πιστό  στις Καταστατικές αρχές του και την Δεοντολογία, με  σεβασμό στην παράδοση της πάλαι ποτέ ξακουστής κωμόπολης και τηρώντας την υπόσχεσή μας για προστασία και ανάδειξη της Ιστορικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς μας, ολοκληρώσαμε φέτος το Μνημείο των Διβριωτών   Αγωνιστών του 1821 σε απότιση φόρου τιμής και ευγνωμοσύνης σε αυτούς που έδωσαν την ζωή τους για να ζούμε σήμερα εμείς ελεύθεροι. (λεπτομέρειες θα διαβάσετε παρακάτω στις ομιλίες και την περιγραφή της υπόλοιπης ΤΕΛΕΤΗΣ)

Για να φτάσουμε όμως στο σήμερα, χρειάστηκαν κόποι θυσίες  και πατριωτική απαντοχή. Και το αποτέλεσμα θα το διαπιστώσετε στο φωτορεπορτάζ που ακολουθεί, όσοι δεν είσαστε παρόντες στην απλή, λιτή και σεμνή ΤΕΛΕΤΗ.

Η ΕΠΙΜΝΗΜΌΣΥΝΗ ΔΕΗΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΉΡΙΑ

ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΊΑ ΤΩΝ ΗΡΏΩΝ

Όταν κόπασε η βροχή την ημέρα αυτή, οι προσελθόντες στην κεντρική πλατεία  που δεν ήταν μεγάλος αριθμός (και λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών, αλλά και αδιαφορίας τόσο των επίσημων Αρχών -θα γίνει αναφορά στο τέλος- αλλά και των σύγχρονων συνελλήνων), πλην όμως παρόντων αρκετών πιστών στην απότιση φόρου τιμής στους ήρωές μας, βρέθηκαν μπροστά στο ολοκληρωμένο πλέον ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΩΝ ΔΙΒΡΩΤΩΝ  ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΟΥ που συμπληρώθηκε με την μορφή του τιμώμενου ήρωα ΠΑΙΣΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ που ήταν καλυμμένο  με την σημαία της Φιλικής Εταιρείας (καθότι είχε μυηθεί στην Φιλική Εταιρεία).

Η  Επιμνημόσυνη Δέηση έγινε με κατάνυξη, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Ηλειας κ. Αθανασίου του Β΄ και μεγάλης συνοδείας άλλων Ιερωμένων   και τα Αποκαλυπτήρια του Μνημείου έγιναν με τον προσήκοντα σεβασμό από τον Μητροπολίτη και τον Πρόεδρο του «Πνευματικού Κέντρου Δίβρης» από την μια πλευρά και από την άλλη τους δύο απογόνους Σκανδαμαίους, τον Σωτήριο και τον Μαρίνο Σκανδάμη, υπό τα χειροκροτήματα των παρισταμένων.

Όλοι οι παραβρεθέντες. εκφράστηκαν με τα καλλίτερα λόγια και θαυμασμό για το σύνολο του Μνημείου και κυρίως για την μαρμάρινη ανάγλυφη μορφή του τιμώμενου ήρωα που τώρα κοσμεί  την πλατεία της κωμόπολης, δίπλα στο άλλο περικαλλές ΗΡΩΟΝ των πεσόντων.  Ο σεβ. Μητροπολίτης Ηλείας έκανε ένα πρώτο χαιρετισμό με μεστά λόγια αγάπης και προσήλωσης στα εθνικά ιδεώδη και την προσφορά της Εκκλησίας και των ιερωμένων στον Αγώνα του 1821.     

 

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΤΕΛΕΤΗΣ ΣΤΟ «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΒΡΗΣ»

Επακολούθησε η υπόλοιπη διαδικασία, στην αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου λόγω της βροχόπτωσης, όπου έγιναν οι ομιλίες, οι χαιρετισμοί, το «φίλεμα» κλπ (που θα διαβάσετε παρακάτω). Οι προσελθόντες στην φιλόξενη αίθουσα και εκτός αυτής (περίπου 65 άτομα) οι περισσότεροι ήρθαν από μακριά (Πύργο, Πάτρα, Αθήνα, Τσίπιανα, Αστράς, Ορεινή) και λιγότεροι (περίπου 15) από την γενέτειρα Δίβρη αλλά και του τιμώμενου, για λόγους που θα εξηγηθούν κάποια στιγμή, σε άλλο σημείωμα.

Εκείνο πάντως που έχει σημασία, είναι ότι η όλη ΤΕΛΕΤΗ ήταν άψογη και γεμάτη συγκινητικά συναισθήματα  τιμής και ιστορικής αυτογνωσίας. Και το κυριώτερο, το ακροατήριο που ήταν παρόν στην Τελετή, αλλά και εκείνοι που θα διαβάσουν τα παρακάτω έμαθαν για πρώτη φορά  και φωτίστηκαν ποιος ήταν ο τιμώμενος ήρωας του 1821 και αγγέλθηκε το πατριωτικό και εθνικό μήνυμα, ότι και οι μικροί τόποι πρόσφεραν πάρα πολλά στην πατρίδα. Και επί πλέον, δόθηκε ένα μάθημα στις επίσημες αρχές του Έθνους ότι η Κοινωνία των Πολιτών (στην προκειμένη περίπτωση από ένα μικρό αλλά τολμηρό Πολιτιστικό Σύλλογο) είναι παρούσα και τιμά τους Ήρωες  υποκαθιστώντας την «κοιμώμενη» και αδιαφορούσα Πολιτεία, το Κράτος, τον Δήμο, την Κοινότητα.

 

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Πρώτος ανέβηκε στο βήμα ο πρόεδρος του «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΒΡΗΣ» Σωτήρης Χ. Σωτηρόπουλος 

Η ΟΜΙΛΙΑ του Προέδρου του «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΊΒΡΗΣ»

Σεβασμιώτατε,

Εκλεκτοί κύριοι εκπρόσωποι της μεγάλης οικογένειας των όπου γης Σκανδαμαίων

Κύριοι Δημοτικοί-Κοινοτικοί  Σύμβουλοι  και Εκπολιτιστικών Συλλόγων

Αγαπητοί συμπατριώτες, κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι της Δίβρης 

Σήμερα εδώ στην καρδιά της καλλίστης βασιλίδας των Ιερών Λαμπείων Ορέων, της ΜΕΓΑΛΗΣ ΔΙΒΡΗΣ Μορέος (όπως ιστορείται και καταγράφεται από αιώνων σε όλα τα γραπτά κείμενα), της πάλαι ποτέ ένδοξης κωμόπολης, το «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΊΒΡΗΣ» παραδίδει με χαρά και περηφάνεια ένα ακόμη έργο ευποιίας στην γενέτειρα.

Σας καλωσορίζω όλους και όλες που ήρθατε σήμερα εδώ από κοντά αλλά και από μακριά. Σας ευχαριστώ από καρδιάς, για την συγκινητική παρουσία σας.

           

Είναι για μας ορόσημο (ελπίζουμε όχι τελευτόσημο), η φετινή χρονιά, γιατί αφού δεν μπορέσαμε να δώσουμε ένα πλήρες πολιτιστικό καλοκαιρινό Πρόγραμμα Εκδηλώσεων όπως το είχαμε προγραμματίσει γιατί έτσι έκριναν (αρνητικά) οι Δημοτικές και Περιφερειακές Αρχές, κατορθώσαμε εξ ιδίων να πραγματοποιήσουμε ένα μέρος του Προγράμματος με πολλές θυσίες και περισσή θέληση και να φέρουμε εις πέρας την ανέγερση αυτού του Μνημείου που βλέπετε.  Την ανάγλυφη αποτύπωση σε ένα βράχο λευκού μαρμάρου Διονύσου, μιας μεγάλης και ηρωικής μορφής του Εθνικής μας Παλιγγενεσίας. Του Οπλαρχηγού και πρωτοκαπετάνιου της Δίβρης, Αρχιμανδρίτη και Ηγουμένου της Άνω Μονής Δίβρης ΠΑΙΣΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ, ο οποίος επικεφαλής 100 διβριωτών στρατιωτών,  έπεσε μαχόμενος υπέρ πατρίδος στη μεγάλη μάχη στο ΠΟΥΣΙ, τον Ιούνιο του 1821.

Και τώρα από το  βάθρο αυτό ο ηρωικός Αρχιμανδρίτης, ατενίζει με το ένα μάτι το Μοναστήρι της «Παναγιάς Χρυσοπηγής» όπου ήταν το Αρχηγείο των Αγωνιστών του 1821 της περιοχής και η Κιβωτός της Ορθόδοξης πίστης όπου διακόνησε ως Ηγούμενος και με το άλλο μάτι ως τολμηρός πολεμιστής  ατενίζει τον τόπο της μεγάλης θυσίας στο Πούσι, όπου άφησε την τελευταία του πνοή, όπως θα ακούσετε στην δεύτερη ομιλία από την εκλεκτή συμπατριώτισσα Κα Αγγελική Μανιαδάκη.

Και πριν ακούσετε το πολύ ενδιαφέρον ιστορικό αφήγημα για την ζωή, την θρησκευτική, την εθνική δράση και προσφορά και τελικά τη θυσία του τιμώμενου ήρωα, θα ήθελα να σας πω, πώς φράσαμε μέχρι σήμερα να δημιουργήσουμε το τρίτο και τελικό στάδιο αυτού Μνημείου που παραδίδουμε τώρα ολοκληρωμένο.

Πριν από 40 περίπου χρόνια η «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΔΙΒΡΙΩΤΩΝ» με τα λίγα τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία που υπήρχαν μέχρι τότε, ανήγειρε το έτος 1986 και εγκαινίασε το κεντρικό τμήμα του Μνημείου με χαραγμένα επάνω στην πλάκα «χρυσοίς γράμμασι», 20 ονόματα Οπλαρχηγών και Αγωνιστών του 1821 και τις μάχες που έλαβαν μέρος, με προεξάρχοντα τον τιμώμενο σήμερα Αρχιμανδρίτη ΠΑΪΣΙΟ ΣΚΑΝΔΑΜΗ.

 Στην μέση όπως επίσης βλέπετε, είναι τοποθετημένη μαρμάρινη παράσταση που δείχνει πως ακριβώς οι διβριώτες Αγωνιστές με τα όπλα και οι διβριώτισσες Αγωνίστριες με πέτρες μεγάλες (κοτρώνες) αντιμετώπισαν τους Τούρκους όταν για μια και μοναδική φορά επιχείρησαν να μπούνε στη Δίβρη και έφτασαν μέχρι την είσοδό της στο Κάτω Μοναστήρι της Δίβρης και οι εχθροί ηττημένοι και ντροπιασμένοι γύρισαν πίσω.

 Και έτσι η Δίβρη πήρε τον πλέον τιμητικό τίτλο -τρόπαιο,  να ονομαστεί από πολλούς ιστορικούς ως η απάτητη από τους Τούρκους «Μικρή Μάνη».

Έκτοτε από το 1986 πέρασαν 36 χρόνια μέχρι το 2022 που ανεγείραμε και εγκαινιάσαμε ως «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΒΡΗΣ» το δεύτερο τμήμα του Μνημείου, με τις δυο πλαϊνές μαρμάρινες πλάκες που ονομάσαμε λόγω του σχήματος  «Βιβλίο ιστορίας πατριωτισμού και απαντοχής».

 Σε αυτό το «Βιβλίο»  υπάρχουν χαραγμένα τα νέα 60 ονόματα Διβριωτών Οπλαρχηγών- Αγωνιστών και 10 Διβριωτών Φιλικών  του 1821 που αποκάλυψε η μεγάλη ενδελεχής και τεκμηριωμένη ιστορική έρευνα διαπρεπών ιστορικών συγγραφέων όπως του φωτισμένου δασκάλου μου  Νίκου Β. Αναστόπουλου στο σπουδαίο βιβλίο του Ιστορίας «Η ΔΙΒΡΗ ΗΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΒΑ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ» που εξέδωσε η Βιβλιοθήκη του Πνευματικού Κέντρο Δίβρης το 1994, ως και δημοσιεύματά του ίδιου στο Περιοδικό μας «ΔΙΒΡΗ». Επίσης στο μεταξύ ο εκ Δίβρης καταγόμενος διαπρεπής ιστορικός  Κώστας Κυριακόπουλος στο εξαιρετικό βιβλίο του «Η ΗΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ του 1821» αποκαλύπτει πλήθος και άλλων αγωνιστών Διβριωτών  και των γύρω χωριών της Ορεινής Ηλείας. Και είναι άξιον απορίας και θαυμασμού, πως μπορεί να υπήρχαν τόσοι και σπουδαίοι Αγωνιστές που καταγράφονται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, την Εθνική Βιβλιοθήκη και άλλες επίσημες Ιστορικές πηγές με τεκμηριωμένα στοιχεία. Σπουδαίοι Αγωνιστές με τα περισσότερα μετάλλια ανδρείας από κάθε άλλη περιοχή  (Αργυρά, Χαλκά και Σιδηρά), Αγωνιστές που πήραν στρατιωτικούς βαθμούς  από του Χιλίαρχου μέχρι του απλού στρατιώτη, γιατί έδωσαν την ζωή τους και το είναι τους για την πατρίδα, όπως δείχνουν τα έγγραφα με μαρτυρίες που φέρουν τις υπογραφές του Κολοκοτρώνη, του Πλαπούτα, του Σισίνη και άλλων πρωταγωνιστών ηγετών του μεγάλου απελευθερωτικού Αγώνα.

Και έρχομαι τώρα στο ιστορικό χρονικό, για την σημερινή μικρή αλλά ξεχωριστής σημασίας Τελετή, πως μας ήρθε ιδέα   και η θέληση να πραγματοποιήσουμε το τρίτο και τελικό στάδιο του Μνημείου αυτού, προσθέτοντας ως κορωνίδα την μαρμάρινη μορφή του τιμώμενου ήρωα ΠΑΙΣΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ.  Μέχρι το  1980, επειδή οι ιστοριογράφοι της Επανάστασης του 1821 (και βεβαίως εξ αυτών οι λεγόμενοι πληρωμένοι κονδυλοφόροι εκείνης της εποχής) των Αγωνιστών  του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα του 1821, είχαν αγνοήσει τον σπουδαίο τολμηρό Αγωνιστή,  πρωτοστάτη σε πολλές μάχες Οπλαρχηγό ΠΑΙΣΙΟ ΣΚΑΝΔΑΜΗ. Μόνο κάπου στα πρόχειρα τετράδια του ο δάσκαλός μας και ιστορικός Νίκος Αναστόπουλος είχε κρατήσει σημειώσεις από τις διηγήσεις γερόντων Διβριωτών που είχε ακούσει την 10ετία του 1950 όταν υπηρετούσε στη Δίβρη.  Από ακούσματα  γενικά για κάποιο γενναίο  Ηγούμενο της Μονής «ο οποίος ως συμπολεμιστής του άλλου (επίσης μέχρι πρότινος αγνοούμενου από τους ιστοριογράφους) καπετάνιου Γιώργη Γιαννιά, ότι   σε σύγκρουση με τους τούρκους στη θέση Κατσαρού, ο γενναίος  Ηγούμενος  διέφυγε ξιφήρης από την φονική εκείνη μάχη, όπου σκοτώθηκε ο ηρωικός Γιαννιάς» και επίσης είχε βρεί ότι ο τιμώμενος ΠΑΙΣΙΟΣ ΣΚΑΝΔΑΜΗΣ είχε μυηθεί στην Φιλική Εταιρεία μαζί με αλλους 10 Αγωνιστές Διβριωτες (που βλέπετε γραμμένους στις πλάκες). Μόνο αυτά λίγα που έγραψε αργότερα στο βιβλίο του.

Όμως τύχη αγαθή, ένας απόγονος εκ της μεγάλης διβριώτικης οικογένειας των Σκανδαμαίων, ο σπουδαίος ιστορικός συγγραφέας και δημοσιογράφος, ο αείμνηστος Ανδρέας Σκανδάμης  (οποίος ειρήσθω εν παρόδω ήταν δραστήριο μέλος του «Προοδευτικού Συνδέσμου Νέων Δίβρης» το έτος1935), είχε στην κληρονομική κατοχή του τα πολεμικά άρματα του ΠΑΙΣΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ (το γιαταγάνι του, τις μπιστόλες, το σελάχι του κλπ) που είχε αναρτήσει σε περίοπτη θέση στο σπίτι του στην Αθήνα. Τα άρματα αυτά, εγώ μαζί με τον Πρόεδρο του «Συνδέσμου των εν Αθήναις Λαμπειέων ¨ο Άγιος Παντελεήμων¨» Νίκο Σωτηρόπουλο,  είχα δει πριν το 1980 σε επίσκεψη στο σπίτι του/  Μάλιστα μας υποσχέθηκε να μας τα παραχωρήσει στη Δίβρη, εάν είχαμε κατάλληλο χώρο (που τότε δεν είχαμε και έτσι χάθηκαν στην πορεία, για άλλους λόγους που δεν είναι του παρόντος).   Όμως  ο Ανδρέας Σκανδάμης μας έδωσε και ένα άλλο σπάνιο και ανεκτίμητης αξίας ιστορικό ντοκουμέντο, ένα δημοσίευμα στην εφημερίδα «Ταχυδρόμος Πατρών» του έτους 1937. Αυτό το δημοσίευμα - ιστορικό αφήγημα είχε ως συντάκτη ένα διαπρεπή ιστορικό και διανοούμενο  και πολυσήμαντη προσωπικότητα, τον Διβριώτη της Πάτρας Δημήτριο Γατόπουλο. Σε λίγο αυτό το σημαντικό, μοναδικό   και αποκαλυπτικό για μας ιστορικό του αφήγημα, θα το ακούσετε αυτούσιο.   Την αμέσως επόμενη χρονιά το έτος 1981, έγινε στην Αθήνα σε μεγάλη αίθουσα  μια σύναξη πολλών οικογενειών, 67 ατόμων των απανταχού Σκανδαμαίων από όλα τα σημεία της Επικράτειας (Αθήνα, Πάτρα, Αμαλιάδα, Γαστούνη, Λαμία, Αίγιο και άλλες πόλεις της Ελλάδας) αλλά και του Εξωτερικού, με τρεις διοργανωτές  τον προρηθέντα Ανδρέα Σκανδάμη και τους εξαδέλφους του  Θεόδωρο και Γιάννη. 

Μάλιστα ο αείμνηστος Γιάννης Σκανδάμης, μίλησε για την προέλευση της αρχικής οικογένειας από την Δίβρη της Βορ. Ηπείρου που το έτος 1760 κατέφυγαν στην δική μας Δίβρη κυνηγημένοι από τους Τούρκους (ο Γιάννης Σκανδάμης   μετα το 2000 έγινε βασικό δραστήριο στέλεχος και Αντιπρόεδρος του Συλλόγου μας). Εκεί σε αυτή τη σύναξη μεταξύ των άλλων σημαντικών που αναφέρθηκαν και δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό μας «ΔΙΒΡΗ», αποφασίστηκε  να ανεγερθεί η προτομή του προγόνου τους ήρωα ΠΑΙΣΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ εδώ στη Δίβρη, πράγμα που δεν έγινε, γιατί  εκείνη η γενιά των Σκανδαμαίων έφυγε από την ζωή.

Εμείς όμως «τοις κείνων ρήμασι, αλλά και επιθυμία πειθόμενοι», δεν ξεχάσαμε την ιερή αυτή παρακαταθήκη και υποχρέωση. Είχαμε όμως μια επιφύλαξη που πρέπει να σας ομολογήσω. Επειδή ακριβώς δίπλα είναι το περικαλλές Μνημείο -Ηρώον των πεσόντων Διβριωτών στους πολέμους 1912-22 το οποίο έχει φιλοτεχνήσει ένας από τους διασημότερους γλύπτες της Ελλάδας ο Τηνιακός Ευάγγελος Αρμακόλας, με παραγγελία του τότε «Προοδευτικού Συνδέσμου Δίβρης» το1924.

 Δηλαδή πριν ένα ακριβώς αιώνα  με Πρόεδρο  του «Συνδέσμου» τότε, το εκλεκτό τέκνο της Δίβρης, τον Λογοτέχνη και μετέπειτα  λαοφιλή διαπρεπή Πολιτικό Βάσσο Στεφανόπουλο, ο οποίος ερήσθω, ήταν κι αυτός από την σπουδαία οικογένεια  των Σκανδαμαίων. Εκ των οποίων, ένας κλάδος μετονομάστηκε αργότερα σε Στεφανόπουλους (γνωρίζετε την μεγάλη πολιτική οικογένεια που έλαμψε για δυο σχεδόν αιώνες στο πολιτικό στερέωμα) από ένα γενάρχη τους Στέφανο Σκανδάμη.

Η επιφύλαξή μας ήταν, ποιος λοιπόν θα ανελάμβανε να φιλοτεχνήσει την μορφή του ΠΑΙΣΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ που θα ήταν ακριβώς  δίπλα στο περικαλλές Μνημείο που φιλοτέχνησε ο Αρμακόλας; Και πως θα μπορούσε να σταθεί με καλλιτεχνική αξιοπρέπεια, σεβασμό και αξιοσύνη; Ευτυχώς την λύση, μας την έδωσε ένας εξαιρετικός τεχνίτης του μαρμάρου, ο γνωστός Πυργιώτης μαρμαρογλύπτης Δημήτρης Παρασκευάς. Και Ιδού!, το λαμπρό αποτέλεσμα που βλέπετε… ‘Έβαλε όλες του δυνάμεις, τις τεχνικές, τις καλλιτεχνικές και συναισθηματικές,  αλλά ξεδίπλωσε  και τις  ανθρώπινες, διευκολύνοντας μας στο κόστος και τον διακανονισμό της τελικής αποπληρωμής και τον ευχαριστούμε θερμά.

Κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι της Δίβρης, αγαπητοί συμπατριώτες

Στα πλαίσια των καθηκόντων μας και των Καταστατικών μας αρχών, για την ανάδειξη της Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς και την αναβάθμιση του πνευματικού και μορφωτικού επιπέδου της ορεινής μας περιοχής,  συνεχίζεται η προσπάθεια του «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΤ ΔΙΒΡΗΣ» στο μέτρο των δυνατοτήτων μας. Και πάντα, εδώ και 50 χρόνια, προσφεύγουμε και δημιουργούμε ζητώντας την ηθική και υλική στήριξή μας, τόσο από την Κοινωνία των Πολιτών όσο και από τις επίσημες Πολιτειακές και Δημοτικές αρχές. Και ενώ δεν υπάρχει καμία απολύτως ανταπόκριση από τις τελευταίες, αντίθετα  είναι συγκινητική αυτή η στήριξη από τους απανταχού Διβριώτες αλλά και από τους φίλους της Δίβρης, παρά τις αντίξοες συνθήκες που αντιμετωπίζουν στις δύσκολες μέρες που περνάμε. 

   Γιαυτό το λόγο τελειώνοντας, θέλω να ευχαριστήσω εκ βάθους καρδίας, όλους εκείνους τους φιλίστορες και φιλοπόλιδες γενναίους χορηγούς και άλλους συνεισφέροντες για να δημιουργηθεί αυτό το έργο ευποιίας. Και θα αναφερθώ ονομαστικά με την σειρά της οικονομικής βοήθειας  που πήραμε και εξακολουθούμε να παίρνουμε από το συγκινητικό πατριωτικό βαλάντιο της απαντοχής, μεγαλύτερο ή μικρότερο. Η Ιερά Μητρόπολη Ηλείας δια του σεβ. Μητροπολίτη μας κ.κ. Αθανασίου του Β΄, ο Σωτήρης Σκανδάμης, ο Τάκης Θανόπουλος, η Οικογένεια του αείμνηστου Τηλέμαχου Φωτεινού, ο Μαρίνος Σκανδάμης, η Φύλλω Σταυροπούλου-Τσομπάρη, ο Θανάσης Σταυρόπουλος, η Κλαίρη Ιω. Σκανδάμη, ο Γιάννης  Ζαφειρόπουλος, η Φανή Τόλιου, οι αδελφοί Σωτήρης και Γιώργος Καλλίνικος, ο Γιώργης Λαγκαδινός, ο Γιάννης Τόλιος, η  Μαίρη Δευτεραίου  και η Μαρία Αρβανίτη-Σωτηροπούλου. Έδωσαν τον πατριωτικό οβολό τους και κατέθεσαν την αγνή λαϊκή ψυχή τους.

Και εμείς από του βήματος αυτού, εκφράζουμε την απέραντη ευγνωμοσύνη μας και στους ευγενικούς και γενναιόψυχους χορηγούς, αλλά και σε όσους είναι ηθικοί συμπαραστάτες στο αέναο έργο που επιτελούμε  και την δια βίου κοινωνική προσφορά και δράση μας.

                                                                                                       Σας ευχαριστώ  

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Και τώρα μπαίνουμε στο δεύτερο και σπουδαιότερο μέρος  της σημερινής Τελετής.

            Η συμπατριώτισσα δεύτερης γενιάς αλλά κορυφαία διβριωλάτρισσα εξαίρετη Εκπαιδευτικός κ. Αγγελική Μανιαδάκη, θα σας μιλήσει με στοιχεία από   το δημοσίευμα – ιστορικό αφήγημα που έγραψε στην εφημερίδα «Ταχυδρόμος Πατρών» το έτος 1937, ο εκ Δίβρης καταγώμενος ιστορικός συγγραφέας και διανοούμενος Δημήτριος Γατόπουλος, για την ζωή και την δράση και τον ηρωικό θάνατο του τιμώμενου σήμερα ΠΑΙΣΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ. Αυτό το κείμενο είναι το μοναδικό ιστορικό ντοκουμέντο που έχουμε για τον τιμώμενο ήρωα.

Παρακαλώ την κ. Αγγελική Μανιαδάκη.  

 

ΟΜΙΛΙΑ της Εκπαιδευτικού  Αγγελικής Μανιαδάκη (καταγωγή διβριώτισσα, εκ μητρός Μαρίκας Μιχ. Αγγελοπούλου «Μαραθιά») 

ΠΑΪΣΙΟΣ ΣΚΑΝΔΑΜΗΣ

Καλησπέρα σας!

Σας καλωσορίζω κι εγώ σ΄ αυτήν την σεμνή αλλά μεγάλης σημασίας και συμβολικής αξίας τελετή. Διότι το να γνωρίζουμε την ιστορία μας και να αναγνωρίζουμε σε ποιους οφείλουμε την ύπαρξή μας και το μέγιστο αγαθό της ελευθερίας, που απολαμβάνουμε σήμερα, αποτελεί Ιερό Χρέος όλων μας.  Ας μάθουμε λοιπόν, ποια ήταν αυτή η εμβληματική μορφή , ο θρυλικός καλόγερος, τον οποίο τιμάμε απόψε και του οποίου η προτομή θα κοσμεί πλέον το μνημείο των ηρώων της Δίβρης μας.

Τις πολύτιμες πληροφορίες  για την ζωή και την προσφορά του στον Αγώνα του ΄21 μας παραδίδει ο πολυγραφότατος ιστορικός συγγραφέας και δημοσιογράφος Δημήτριος Γατόπουλος (1891-1956)  

 

Εφημερίδα «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΠΑΤΡΩΝ» 1937

Συντάκτης Δημήτριος Γατόπουλος (καταγωγή Διβριώτης)

«Εκεί στη μακρυνή γωνιά του Μοριά στο Ιστορικό βουνό τῆς ᾿Ηλείας, τη Δίβρη και στα χώματά του που δεν πάτησε Τούρκου πόδι, γινόταν ἀθόρυβα ή προ- καταρτική έργασία για τον Μεγάλο Αγώνα.

Το Μοναστήρι της Παναγιάς της Χρυσοπηγής θα στέκεται περήφανο, υψώνοντας τους σταυρούς τοῦ μαρτυρίου καὶ τῆς Αὐτοθυσίας, πλάι στην "Άγια Λαύρα, στο Κούγκι, στη Μονή Φιλοσόφου στη Δημητσάνα, στο Αρκάδι της Κρήτης. 

Εκεί ήταν στημένο το στρατηγείο των ντόπιων ἀγωνιστῶν μια ώρα μακρυά από τη Δίβρη, όπου ο θρυλικός ἡγούμενος · Παΐσιος Σκανδάμης είχε συγκεντρώσει γύρω του όλους τους γέροντες καὶ προεστούς τοῦ τόπου.

Ο μεγάλος αυτός κληρικός ἂν καὶ ἦταν ἕνας ἀπό ἐκείνους τους ἀρχηγούς ποὺ ἔδρασαν με ηρωϊσμό γιὰ τὴν ἀπολύτρωση του Εθνους αγνοήθηκε όλότελα ἀπὸ τοὺς ᾿Ιστορικούς που ασχολήθηκαν με το '21. Καὶ ἐνῶ ἡ ἐξυπνάδα του, καί ή παλληκαριά του τον είχαν κάνει γνωστό τόσο στους Έλληνες πολεμιστές, ὅσο και στους Τούρκους που τον έτρεμαν για την ἀνδρεία και τη λεβεντιά του, σε μᾶς ἔμεινε άγνωστη ή δράση του και τ' όνομά του σκεπάστηκε μαζί με τα ματωμένα ράσα του κάτω από το χώμα. Είναι τόσο ίκανοποιητική ή στιγμή πού ἀνασύρει κανείς μέσα από το σκοτάδι τη ζωή ενός ἀθάνατου παλληκαριού που έχυσε το αίμα του για να στεριώσει τὰ θεμέλια της Ελληνικής πατρίδας... Ο Παΐσιος Σκανδάμης, προτού γίνει κληρικός λεγόταν Παναγιώτης και ήταν ένα φτωχό καὶ ἀνήσυχο χωριατόπουλο τοῦ πέρα Μαχαλά της Δίβρης. Από μικρός ἀγάπαγε τα γράμματα και τή θρησκεία.

Κι΄ ὁ πατέρας του πούταν γεωργός τον πήγε στον ἡγούμενο τῆς "Παναγιᾶς τῆς Χρυσοπηγῆς" ἀπό μικρό παιδί για να μαθητεύσει κοντά του

.

Γρήγορα ή έξυπνάδα και το θάρρος του παιδιού αὐτοῦ κατέπληξε τους καλόγηρους τοῦ Μοναστηριοῦ καὶ ὁ πατήρ Γαβριήλ πρόβλεψε την μετέπειτα ἐξέλιξή του.

Στα 20 χρόνια του φόρεσε τα ράσα και χειροτονήθηκε καλόγερος.

Ήταν γιομάτος ζωή καὶ σφρίγος. Μαζί με τάλλα ή φύση τον είχε προικίσει με αφάνταστη σωματική δύναμη ὥστε νά θεωρείται ὁ πιο δυνατός από τους εφτά καλογέρους τοῦ μοναστηριού.

Βρέθηκε ένα κιτρινισμένο φυλλάδιο στο οποίο με γράμματα τοῦ πατρός Γαβριήλ ἐξυμνείται το πρώτο του ανδραγάθημα: "Έπιασε και ἐδάμασε ένα άφηνιασμένο ταῦρο καὶ ἔσωσε τον γέρο ἡγούμενο. Η φήμη του είχε άπλωθεί σιγά - σιγά στα γύρω χωριά ακόμα καὶ σ' ὅλη τὴν Πελοπόννησο.

Σ' άλλη σελίδα τοῦ φυλλαδίου αὐτοῦ πού δύσκολα μπορεί κανείς να διαβάσει από το πολυκαίρισμα, γράφεται ὅτι ὁ πατήρ Γαβριήλ διαβάζοντας τη σπάλα ενός πασχαλιάτικου αρνιού προφήτεψε ὅτι ὁ Παΐσιος θα γινόταν ἡγούμενος τοῦ Μοναστηριού ένα χρόνο μετά το θάνατό του καὶ ὅτι ἔμελλε να παίξει σημαντικό ρόλο για τὴν ἀπελευθέρωση τοῦ σκλαβωμένου Λαού.

Τα προφητικά λόγια του άγιου εκείνου ανθρώπου επαλήθευσαν κατόπιν πέρα για πέρα. Το χωριατόπουλο εκείνο ανέβηκε τόσο ψηλά με την τη γενναιότητα της ψυχής του με την ανησυχία και την ιδεολογική του άνάταση ώστε ν αποτελεί ένα από τους πλέον άντιπροσωπευτικούς τύπους της Ελληνικής γενιάς. Γεννήθηκε και ανδρώθηκε στα τέλη του δέκατου όγδοου αιώνα και εμεγαλούργησε στις αρχές του περασμένου. Δυο είναι κύρια τα μεγάλα περιστατικά τα αδιάψευστα ατομικά γεγονότα που έκαμαν τον Παΐσιο Σκανδάμη του θρυλικού ηγούμενου της Παναγιάς της Χρυσοπηγής να λάβει μιά περίβλεπτη θέση μέσα στο Πάνθεο τῶν ηρώων που εικοσιένα.

Το ένα είναι ή τρομοκράτηση του Αλή Αγά τоυ Λάλα και τ' άλλα ή πολύνεκρη μάχη του Πούσι στην όποια έπεσε μαχόμενος στην πρώτη γραμμή επικεφαλῆς τῶν ἀγωνιστών Διβριωτών

Η ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΛΗ ΑΓΑ ΤΟΥ ΛΑΛΑ

Είτε γιατί ή Δίβρη ήταν άγονος τόπος λόγῳ τῆς ὀρεινής τοποθεσίας της, είτε γιατί οι Τούρκοι ἐφοβούντο τους λεβεντόκορμους καὶ ἀντρειωμένους βουνίσιους με τη σκληραγωγημένη θωριά, τοὺς εἶχε ἀφήσει ἐλεύθερους με τη διαφορά να πληρώνουν κεφαλικό φόρο στούς ᾿Αγάδες τοῦ Λάλα. Οἱ Διβριώτες δέχτηκαν αὐτή τη συμφωνία γιατί έτσι δούλευαν ανενόχλητοι, προετοιμαζόμενοι για το μεγάλο ξεσηκωμό καί οἱ μπαρουτόμυλοι ήταν σε κίνηση νύχτα καὶ μέρα στέλνοντας πολεμικό υλικό σ' όλα τα κέντρα του Μοριά.

"Έτσι είχαν τα πράγματα ὅταν ὁ ᾿Αλή - ᾿Αγᾶς τοῦ Λάλα διέταξε ένα Τσαούση να πάρει δέκα άντρες μαζί του και να ἀνέβη στη Δίβρη για την είσπραξη του χαρατσιού. Εκείνο όμως το χρόνο είχε πέσει μεγάλη φτώχεια καί ἀνέχεια στο χωριό καὶ οἱ κάτοικοι δεν ήταν σε θέση να πληρώσουν. Πρό τοῦ κινδύνου να γυρίσουν στο Λάλα μ' άδειανά τα χέρια οἱ στρατιώτες σκέφτηκαν να πάνε στο Μοναστήρι τῆς Χρυσοπηγής και να πάρουν ότι πολύτιμο εύρισκαν.

Όταν έφτασαν ἐκεῖ τοὺς δέχτηκε ὁ ἡγούμενος και᾿ ἀφοῦ τους φιλοξένησε τοὺς εἶπε πώς ή Μονή δεν έχει χρήματα καὶ τοὺς συμβούλεψε να μην μποῦν στὴν ᾿Εκκλησία. Ο Τσαούσης όμως που ν' ἀκούσει:

-"Ας τα αὐτά γκιαούρη και φέρε μας γρήγορα τα καντήλια προτού σου πάρω το κεφάλι. Οι καλόγεροι που άκουσαν την ἀπειλή χύμηξαν με μιᾶς στο κελλί τοῦ ἡγούμενου για να ἐπιτεθοῦν στούς άπιστους. Ο πατήρ Παΐσιος όμως δέν άφησε να πειράξουν τους φιλοξενούμενούς του.

- Όχι τέκνα μου, τους λέγει, ή χάρη της - κι έδειξε την εἰκόνα τῆς Παναγίας θὰ μᾶς προστατεύσει πρωτού μολύνουμε τα χέρια μας. "Αν θέλουν ἂς μπούνε στην ἐκκλησία.

Οἱ Τοῦρκοι πρός στιγμήν τὰ ἔχασαν, ἀλλά τελικά ώρμησε μπροστά ο Τσαούσης άκολουθούμενος από τους στρατιώτες του ἄνοιξε την πόρτα τῆς ἐκκλησίας καὶ ἀνέβηκε πρώτος αὐτὸς να ξεκρεμάσει το μεγάλο καντήλι που ήταν μπροστά στο μελαψό πρόσωπο τῆς Παναγίας.

᾿Αλλ' εὐθὺς, μόλις τα δάκτυλά του άγγιξαν το καντήλι, σωριάστηκε μπροστά στην ωραία Πύλη με σπασμούς και βγάζοντας γοερές κραυγές. Οι στρατιώτες μπροστά στο σπαρακτικό αὐτό θέαμα τρομοκρατήθηκαν καὶ βγῆκαν ἔξω τρέχοντας και ζητώντας βοήθεια από τους καλόγερους. Ο πάτερ Παΐσιος καὶ οἱ ἄλλοι καλόγεροι τότε μπήκαν στην ἐκκλησία καὶ ἀφοῦ εἶδαν τὸ θαῦμα, γονυκλινεῖς προσευχήθηκαν και δεήθηκαν για την θεραπεία τοῦ ἀπιστου, ἐπὶ τρία μερόνυχτα.

Ο Τσαούσης θεραπεύτηκε καὶ μαζί με τοὺς ἔκπληκτους στρατιώτες γύρισε στο Λάλα όπου διηγήθηκαν στὸν ᾿Αλή - ᾿Αγά τα γεγονότα. Εκείνος εξεπλάγη και από φόβο διέταξε ν' ἀπαλλαγεί τοῦ λοιπού ή Δίβρη από το χαράτσι. ᾿Αργότερα ο Τρομερός Τσαούσης γύρισε στο Μοναστήρι βαφτίστηκε Χριστιανός με το όνομα Παναγιώτης και παρέμεινε πλησίον τοῦ ἡγούμενου σαν υποτακτικός. Μέ τον καιρό πρόσφερε σημαντικές υπηρεσίες στους Έλληνες με τη δράση του και τη γνωστοποίηση μυστικών σχεδίων τοῦ ᾿Αγά.

Ο ΗΡΩΪΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ

Πέρασαν ἔτσι ἀκόμα έξι χρόνια για να φθάσουμε στο Μάη τοῦ 1821. Η Επανάσταση εἶχε ἀνάψει ἀπ' άκρη σ' άκρη στο Μοριά ἀλλὰ δὲν εἶχε ἀκόμα ἐπιβληθεί και επικρατήσει. Οἱ φοβεροί Τουρκοαλβανοί τοῦ Λάλα – που ήσαν τα πρώτα ντουφέκια τοῦ ἐχθροῦ - βάσταγαν ακόμη γερά αλλά σιγά - σιγά, μαθαίνοντας τις απανωτές νίκες τῶν ξεσηκωμένων ραγιάδων άρχισαν να τρομοκρατούνται

Οι Έλληνες μὲ ἐπικεφαλῆς Πελοποννήσιους όπλαρχηγούς και Επτανήσιους αγωνιστές που ήρθαν για ενίσχυση στρατοπέδευσαν γύρω από το Λάλα. Έστειλαν ἔμπιστους ἀγγελιαφόρους στη Δίβρη να είδοποιήσουν τὸν ἡγούμενο Παΐσιο Σκανδάμη και τοὺς ἄλλους καπεταναίους να ἐξορμήσουν.

Πράγματι ὁ γενναίος πολεμιστής ρασοφόρος τέθηκε επικεφαλής Διβριωτών ἀγωνιστῶν καὶ μαζί μὲ ἄλλους καπεταναίους ὅπως τὸν Μερκούρη, τον Πετραλιά καὶ τὸν Τοιτσίκα κατευθύνθηκαν πρός το Πούσι 

᾿Εκεί μέσα στην ομίχλη έκοψε το δρόμο τους ένα μεγάλο μπουλούκι Τούρκων. Το ντουφεκίδι ἄναψε στη στιγμή. Ο ἀνδρεῖος καλόγερος με τα παλληκάρια του άδειαζαν αδιάκοπα τα καριοφίλια τους πάνω στὸν ἐχθρό. Ο καπετάν Μερκούρης είχε σκοτωθεί και ο καπετάν Πετραλιάς τραυματίσθηκε βαρειά καὶ κυλίστηκε σε μια χαράδρα. Έμεινε όμως ὁ Παΐσιος που κράτησε τη μάχη μέχρι τῆς στιγμῆς ποὺ τὸν βρήκε μια σφαίρα στο κεφάλι καὶ τὸν σκότωσε.

Ἄλλ' ήταν τόση ή ορμή καὶ ἡ λύσσα τῶν ᾿Ελλήνων ἐναντίον τοῦ δυνάστη ώστε δεν άργησε νάρθει ή θριαμβευτική νίκη.

Ο Τουρκοφάγος Νικηταράς βρήκε τον Παΐσιο Σκανδάμη, τὸν ἠρωϊκό ἡγούμενο τῆς Μονῆς Χρυσοπηγής νεκρό με τα τιμημένα ράσα μέσα στο αίμα.

Στο ένα χέρι κρατούσε σταυρό και στο άλλο το ματωμένο σπαθί του.. Ο θρυλικός ἱερωμένος τοῦ Εικοσιένα έπεσε μαχόμενος για την λευτεριά τοῦ Ἔθνους μαζί με τους γενναίους συναγωνιστές του. Η Πατρίδα θα κλίνει πάντα εὐλαβικά το γόνυ σε ένδειξη ὑπέρτατης τιμῆς καὶ εὐγνωμοσύνης».

Αυτός ήταν ο ήρωάς μας!

                                                                                                                    Ευχαριστώ

 

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΌΙ ΕΠΙΣΗΜΩΝ και παρεμβάσεις

            Πρώτος, χαιρέτισε ο σεβ. Μητροπολιτης Ηλειας και Ωλένης κ. Αθανασίος ο Β΄,

με εμπνευσμένα θεολογικά και πατριωτικά λόγια. Αφού συνεχάρη με θερμά λόγια το «Πνευματικό Κέντρο» για την τόλμη και την πρωτοβουλία του να ανεγείρει το Μνημείο του τιμωμένου Ήρωα και Ηγουμένου της Ιεράς Μονής Δίβρης (όπου και ίδιος ο Μητροπολίτης διακόνησε επί 20 χρόνια ως Ηγούμενος στην ίδια Μονή), μίλησε και πάλι για την μεγάλη συμβολή της Εκκλησίας και των ιερωμένων στον Αγώνα του 1821 και τους λοιπούς αγώνες του Έθνους. Να σημειωθεί ότι ο Μητροπολίτης κ. Αθανάσιος ο Β΄, ήταν από τους κύριους συντελεστές και υποστηρικτές της ανέγερσης του Μνημείου του ΠΑΙΣΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ.

            Δεύτερος, χαιρέτισε ως εκπρόσωπος της μεγάλης οικογένειας των Σκανδαμαίων ο κ. Μαρίνος Σκανδαμης

(νομικός και πρώην Γεν. Γραμματέας του Υπουργείου Δικαιοσύνης) με μεστά πατριωτικά λόγια μιλώντας και εκ μέρους των παρισταμένων απογόνων  κ.κ. Σωτηρίου Σκανδάμη και Ντίνου Τριανταφύλλου, τονίζοντας το γεγονός, ότι  η  σημερινή νεολαία δεν γνωρίζει και δεν αποτιμά  την αξία της γνώσης της ιστορίας των προγόνων μας και εξεθείασε την πρωτοβουλία του «Πνευματικού Κέντρου Δίβρης» που εξεπλήρωσε την θέληση και την προ 40 ετών επιθυμία των απογόνων του Ήρωα ΠΑΙΣΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ, να στηθεί η προτομή του στη Δίβρη.

Στη συνέχεια έλαβαν το λόγο με μικρές παρεμβάσεις α) Ο πρώην Δήμαρχος Λασιώνος κ. Κλεάνθης Παπαδόπουλος από τα Τσίπιανα  αναφερθείς στην πατριωτική ιστορική σημασία και γνώση του ανεγερθέντος Μνημείου και β) ο καθηγητής Μαθηματικών κ. Κώστας Κούλης από την Νουσά, εκφράζοντας τα συγχαρητήρια  στους συντελεστές του έργου.

Το Διβριώτικο «φίλεμα»

            Βεβαίως δεν θα μπορούσε να λείψει από μια τέτοια Εκδήλωση –όπως κάνουμε πάντα-  και το καθιερωμένο από δεκαετίες «Διβριώτικο φίλεμα» με παραδοσιακά γλυκά, ντόπιο ρακί και διάφορα αναψυκτικά που προσφέρθηκαν  μετά το πέρας της σεμνής τελετής.

  Είχαν ετοιμάσει και προσφέρει  με προθυμία και ανιδιοτέλεια οι τρεις κυρίες τα γλυκά αυτά και τις ευχαριστούμε θερμά. Η κ. Γεωργία Πατσή-Στεφανοπούλου την καρυδόπιτα και τον χωριάτικο χαλβά, η κ. Ελένη Αμπατζή-Πετροπούλου τα μελομακάρονα και η κ. Μαρία Σωτηροπούλου -Αρβανίτη τον μπακλαβά και τους κουραμπιέδες. Όλοι οι παραβρεθέντες τα γεύτηκαν και απόλαυσαν αρκούντως.

Ποιοι μας βοήθησαν

            Αρκετοί συμπολίτες και φίλοι στάθηκαν αρωγοί (εκτός από τους γενναιόδωρους χορηγούς, που θα αναφερθούν χωριστά το τέλος) στην προσπάθειά μας, στα οργανωτικά και διαδικαστικά. Ιδιαιτέρως  η πάντα ευρισκόμενη στο πλευρό μας εκλεκτή διβριωλάτρισσα κ. Αγγελική Μανιαδάκη που ήταν και η 2^η ομιλήτρια της ημέρας που ήρθε επί τούτου από την Κρήτη και εντυπωσίασε με τον ωραίο και επαγωγικό τρόπο που παρουσίασε το ιστορικό αφήγημα για τον τιμώμενο ήρωα. Επίσης βοήθησε ο γνωστός σε όλους εθελοντής κ. Χρήστος Πετρόπουλος και βεβαίως η συμβία μου  Μαρία  και η κόρη μου  Διαμαντούλα.

Θα ήταν παράλειψη εάν δεν ανέφερα και τον εκλεκτό δεξιοτέχνη  μαρμαρογλύπτη του Πύργου κ. Δημήτρη Παρασκευά που έδωσε όλες του τις δυνάμεις για την φιλοτέχνηση του Μνημείου.   

            Δεκάδες ή εκατοντάδες απανταχού συμπατριώτες και φίλοι της Δίβρης επικοινώνησαν μαζί μου εκφράζοντας την εκ του μακρόθεν συμπαράσταση και τα συγχαρητήρια τους για το έργο ευποιίας που δημιουργήσαμε, ζητώντας συγνώμη για την δικαιολογημένη  απουσία τους.   

ΕΠΙΛΟΓΟΣ - ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

(παρόντες και απόντες)

Α. Ποιοι τίμησαν με την ΠΑΡΟΥΣΙΑ τους, την ΤΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΥΡΙΩΝ ΤΟΥ ΔΙΒΡΙΩΤΗ ΗΡΩΑ ΤΟΥ Ι821 ΠΑΪΣΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ (ενώ ΔΕΝ είχαν ειδοποιηθεί με προσωπική πρόσκληση)....

            Ενώ "έλαμψαν" δια της απουσίας τους από την Τελετή, εκείνοι που είχαν υποχρέωση από τον θεσμικό τους ρόλο στη δημόσια-κοινωνική ζωή του Δήμου και του Νομού μας.....("Με γειά τους, με χαρά τους"!, λέω εγώ και ο καθένας μας...)

ΠΑΡΑΒΡΕΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ (σε αντίστιξη με αυτούς που την απαξίωσαν), παρά τον άσχημο καιρό ήρθαν και τίμησαν εκείνοι που πιστεύουν στην δημιουργία τέτοιων έργων ευποιίας και εθνικής αυτογνωσίας,

όπως:

1. Ο σεβ. Μητροπολίτης Ηλείας και Ωλένης Αθανάσιος ο Β', μετά μεγάλης συνοδείας ιερωμένων (του Ηγουμένου της Άνω Μονής Δίβρης, Αρχιμανδριτών και ιερέων).

2. Οι απόγονοι του τιμώμενου ήρωα του 1821, κ. Σωτήριος Σκανδάμης ανώτατο Τραπεζικό στέλεχος, κ. Μαρίνος Σκανδάμης νομικός και π. Γεν. Γραμματέας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, κ. Ντίνος Τριανταφύλου γιος της Παναγιώτας Σκανδάμη.

3. Ο διάσημος τενόρος- τραγουδιστής και εκλεκτός φίλος της Δίβρης κ. Μπάμπης Βελισσάριος

4. Ο αντιπρόεδρος της Κοινότητας κ. Χρήστος Πετρόπουλος και ο κοινοτικός Σύμβουλος κ. Μήτσος Πατσής.

5. Οι πρόεδροι των Διβριώτικων Πολιτιστικών Συλλόγων. Της Αθήνας ο κ. Ηρακλής Φωτεινός και της Πάτρας ο κ. Άγγελος Ηλιόπουλος

6. Οι επιφανείς Εκπαιδευτικοί λειτουργοί, κ. Αγγελική Μανιαδάκη (που ήταν και βασική ομιλήτρια), ο κ. Νίκος Αγγελόπουλος και κ. Κώστας Κούλης.

7. Ο πρόεδρος της Κοινότητας Ορεινής κ. Σπύρος Μιχαλόπουλος

8. Η εκπρόσωπος του Περιφερειάρχη Δυτ. Ελλάδος κ. Ζωή Δημοπούλου.

9. Οι πρώην Αντιδήμαρχοι Αρχαίας Ολυμπίας κ. Βασίλης Αρβανίτης, κ. Χάρης Σπηλιόπουλος και ο πρώην Δήμαρχος Λασιώνος κ. Κλεάνθης Παπαδόπουλος.

10. Ο σπουδαίος Πυργιώτης μαρμαρογλύπτης κ. Δημ. Παρασκευάς που φιλοτέχνησε το Μνημείο.

Τέλος, αρκετοί απλοί άνθρωποι της Δίβρης (οι λιγότεροι δυστυχώς εντόπιοι) αλλά και των γύρω χωριών που λάμπρυναν με την συγκινητική παρουσία τους, έδωσαν τον τόνο και ενίσχυσαν το νόημα της σεμνής πατριωτικής ΤΕΛΕΤΗΣ....

Δίνουμε ραντεβού και εις άλλα τέτοια σπουδαία έργα ευποιΐας και πατριωτικής απαντοχής, στη γενέτειρα Δίβρη !....

Β. Ποιοι έλαμψαν δια της ΑΠΟΥΣΙΑΣ τους (ενώ είχαν ειδοποιηθεί με προσωπική πρόσκληση) στην ΤΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΥΡΙΩΝ ΤΟΥ ΔΙΒΡΙΩΤΗ ΗΡΩΑ ΤΟΥ Ι821 ΠΑΪΣΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ.....

1. Ο Δήμαρχος Αρχ. Ολυμπίας κ. Άρης Παναγιωτόπουλος, οι Αντιδήμαρχοι και δημοτικοί του Σύμβουλοι.

2. Ο Αντιπεριφερειάρχης Ηλείας κ. Νικ. Κοροβέσης.

3. Ο Πρόεδρος Κοινότητας Δίβρης κ. Παν. Αβράμης (ενημέρωσε ότι είχε covid-19)

4. Ο Εντεταλμένος θεματικός Εντεταλμένος Σύμβουλος της Δημοτικής Ενότητας Λαμπείας κ. Γεωργ. Γαλύφας

4. Ο Διευ/ντής, οι Καθηγητές και οι μαθητές του Γυμνασίου-Λυκείου Λαμπείας

5. Το Δημοτικό Σχολείο Λαμπείας

6. Η Αστυνομία Αρχ. Ολυμπίας και Λαμπείας

7. Οι Βουλευτές Ηλείας κ.κ. Διον. Αυγερινοπούλου, Ανδρ. Νικολακόπουλος, Διον. Καλαματιανός

 (σ. μηνύματα με ευχές έστειλαν οι βουλευτές κ.κ. Αβραμόπουλος και Κατρίνης και ο Δασάρχης Πύργου κ. Λάττας)

            Έτσι «τιμούν» (δηλ αγνοούν προκλητικά) τους Ήρωές μας, οι επίσημες Αρχές και οι ταγοί μας (!!!...)

 

Γ. Ποια ήταν η ανταπόκριση των Έντυπων και Ηλεκτρονικών ΜΜΕ (που δεν παρέστησαν, ενώ είχαν προσκληθεί) που όμως πρόβαλαν την Εκδήλωση (και μάλιστα κάποια, με έμφαση και με δημοσίευση αυτούσιων των κειμένων των ανωτέρω ομιλιών και πολλές φωτογραφίες)

Από όσο μπορέσαμε να δούμε, τα ΜΜΕ αυτά είναι:

1.    Το πορταλ ΗΛΕΙΑ-ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (διαχειριστής ο δημοσιογράφος Γιώργος Γουβιάς -με πλήρες Φωτορεπορταζ)

2.    Η εφημερίδα «ΠΡΩΙΝΗ» (στην ηλεκτρονική μορφή -με πλήρες Φωτορεπορταζ)

3.    Η εφημερίδα «ΠΑΤΡΙΣ» (μικρή αναφορά στην έντυπη μορφή)

Και άλλα Ηλεκτρονικά ΜΜΕ της Ηλείας (μόνο την αναγγελία της  Εκδήλωσης)

 

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΩΝ «ΕΓΚΩΜΙΟΝ»

(και οικονομικός απολογισμός- χορηγίες και δαπάνες του Μνημείου)

Το "ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΒΡΗΣ" κι εγώ προσωπικά, θέλουμε να ευχαριστήσουμε εκ βάθους καρδίας, όλους εκείνους τους φιλίστορες και φιλοπόλιδες γενναίους χορηγούς και όλους όσους συνεισέφεραν για να δημιουργηθεί αυτό το σημαντικό έργο ευποιίας.

ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΔΙΒΡΙΩΤΗ ΗΡΩΑ ΤΟΥ 1821 ΠΑΪΣΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΜΗ

ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΥ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗ ΚΑΙ ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ "ΧΡΥΣΟΠΗΓΗΣ" ΠΟΥ ΕΠΕΣΕ ΗΡΩΙΚΑ ΜΑΧΟΜΕΝΟΣ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΠΟΥΣΙ

Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ του έργου έφτασε το ποσό των 7.000 € (αγορά λευκού μαρμάρου Διονύσου, αμοιβή τεχνίτη, τοποθέτηση, προκαταρκτική ηλεκτρονική σχεδίαση), εκτός των εξόδων της όλης τελετής.

ΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ*

Θα αναφέρουμε ονομαστικά, με την σειρά της οικονομικής βοήθειας που πήραμε και εξακολουθούμε να παίρνουμε, από το συγκινητικό πατριωτικό βαλάντιο της απαντοχής μεγαλύτερο ή μικρότερο.

1. Η Ιερά Μητρόπολη Ηλείας δια του σεβ. Μητροπολίτη μας κ.κ. Αθανασίου του Β΄ (2000€)

2. Σωτήρης Σκανδάμης (1000€)

3. Τάκης Θανόπουλος (1000€)

4. Οικογένεια του αείμνηστου Τηλέμαχου Φωτεινού (500€)

5. Μαρίνος Σκανδάμης (500€)

6. Φύλλω Σταυροπούλου -Τσομπάρη (350€)

7. Θανάσης Σταυρόπουλος (150€)

8. Κλαίρη Ιω. Σκανδάμη (100€)

9. Γιάννης Π. Ζαφειρόπουλος (100€)

10. Φανή Τόλιου (100€)

11. Αδελφοί Σωτήρης και Γιώργος Καλλίνικος (60€)

12. Γιώργης Ευστ. Λαγκαδινός (60€)

13. Γιάννης Τόλιος (50€)

14. Μαίρη Δευτεραίου (20€)

15. Μαρία Αρβανίτη -Σωτηροπούλου (300€).

ΣΥΝΟΛΟ ΧΟΡΗΓΙΩΝ 6.290 €

Οι ανωτέρω έδωσαν τον πατριωτικό οβολό τους και κατέθεσαν την αγνή λαϊκή ψυχή τους.

Και εμείς, εκφράζουμε την απέραντη ευγνωμοσύνη μας και στους ευγενικούς και γενναιόψυχους χορηγούς, αλλά και σε όσους είναι ηθικοί συμπαραστάτες στο αέναο έργο που επιτελούμε και την δια βίου κοινωνική προσφορά και δράση μας.

*ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Θέλω, έστω εκ των υστέρων, να ζητήσω συγνώμη από εκείνους εκ των χορηγών που ενδεχομένως επιθυμούσαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους. Εξ ιδίας πρωτοβουλίας θεώρησα απαραίτητο (για την διαφάνεια κλπ) και σκόπιμο να δημοσιοποιήσω την γενναιόφρονα χειρονομία τους, άξια προβολής για την υψηλού μεγέθους παραδειγματική πατριωτική πράξη και χρέος απόδοσης ελάχιστης τιμής και ευγνωμοσύνης, εκ μέρους μας.

Ο πρόεδρος του "ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΒΡΗΣ"