ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΙΣ ΟΧΘΕΣ ΤΟΥ ΗΛΕΙΑΚΟΥ ΠΗΝΕΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ "ΑΚΡΩΡΕΙΑ"...

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΙΣ ΟΧΘΕΣ ΤΟΥ ΗΛΕΙΑΚΟΥ ΠΗΝΕΙΟΥ 

ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ "ΑΚΡΩΡΕΙΑ"

«Πετρωτό», «Ζωοδότη», Κάστρο «Οχιάς ή Ωρηάς», «Βυνίκο»…

            Ήταν στο πρόγραμμά μου και διακαής η επιθυμία μου να επαναλάβω μετά 34 ολόκληρα χρόνια, μια καταπληκτική εξόρμηση «εξερεύνησης» που είχα κάνει το έτος 1978 στα άνω αναφερόμενα μέρη, δίπλα στα πεντακάθαρα ορμητικά νερά του ποταμού Πηνειού που πηγάζει από το όρος Ερύμανθος-Ολωνός (περιοχές Δερβινής, Τσιπιάνων, Κερτίζας, Κακοταρίου), αποτελεί στη συνέχεια το όριο Ηλείας-Αχαΐας διασχίζει την Πηνεία, σταματάει προσωρινά στην ομώνυμη τεχνητή Λίμνη, διαρρέει τον Κάμπο και χύνεται στο Ιόνιο πέλαγος κοντά στη Γαστούνη.

            Όλη αυτή η περιοχή που βρεθήκαμε ήταν κατά τους αρχαιολόγους η λεγόμενη «Ακρώρεια», η ορεινή Ήλις ούτως ειπείν. Βεβαίως απροσδιόριστο ιστορικά είναι, για το ποια από τις τέσσερις πόλεις της Ακρώρειας ήταν κτισμένη στο λόφο του Κάστρο της Οχιάς (σ.σ. εδώ πρέπει να τονιστεί ότι υπήρξε μέγιστη ανοησία η πρόταση –ευτυχώς προσωρινή- να ονομαστεί ο πρώην Δήμος με το όνομα «Λασιώνος» που δεν έχει καμιά γεωγραφική σχέση με την Αρχαία Λασιώνα, αντί του σωστού «Ακρωρείας». Αλλά αυτό ανήκει στο παρελθόν).

            Τότε το 1978, ξεκίνησα από τα Τσίπιανα (το χωριό της μάνας μου) με την επίμονη προτροπή και την παρέα του αείμνηστου αυτοδίδακτου Ιστοριοδίφη της περιοχής, αξέχαστου Νίκου Παπανικολάου («Ακρώρειου») με συνοδό τον σπουδαίο «αυτοσχέδιο καλαμπουριτζή» Νίκο Δούλο, επιλεγόμενο «Τσάλλα»  με τα μουλάρια του. Εκείνη η διαδρομή Βελλησαρέϊκα σπίτια, Κερέσοβα, Διπόταμο, Ζωοδότη. Εκείνη η ξενάγηση στο Κάστρο, το γεφύρι Πετρωτού, εκείνη η φιλοξενία στο σπίτι του κουμπάρου μου μακαρίτη Βασιλόπουλου (αξέχαστο το κατσικάκι με χλωρή ρίγανη, φρέσκο βούτυρο της κάδης και το ευωδιαστό τυράκι) και της ανεψιάς μας Καλομοίρας (το γένος Μπαλιάκου)  ήταν μια εμπειρία, μια ανεπανάληπτη στιγμή της ζωής μου βαθιά χαραγμένη στη μνήμη.

Η περιοχή της αρχαίας "Ακρώρειας" με δεσπόζον στη μέση το Κάστρο
της "Οχιάς" ή "Ωρηάς". Στο βάθος ο Ωλονός, δεξιά ο Αστράς και αριστερά
το Σκιαδοβούνι (που ανήκουν στο Λάμπειον όρος) και στη μέση η χαράδρα
του διαρρέοντος Πηνειού ποταμού

            Έτσι φέτος, στο «φόρτε» της Άνοιξης ξεκίνησα  με εκλεκτή παρέα και λάτρεις της  ποταμοπορείας, από την «ανάποδη» μεριά και με το αυτοκίνητο ακολουθώντας την διαδρομή Πανόπουλο-Κακοτάρι-Ζωοδότη-Βυνίκο-Τσίπιανα-Δερβινή. Οι συμπολίτες μου ορεινοί των πιο πάνω χωριών, χρόνια τώρα μένουν με το όνειρο να γίνει …«η λεωφόρος ανάπτυξης και προόδου» των χωριών τους η διαδρομή αυτή και έδιδαν «γην και ύδωρ» στους πολιτικάντηδες (κυρίως ενός κόμματος με 80-90% των ψήφων τους!) προκειμένου να γίνει διάνοιξη και ασφαλτόστρωση της λεωφόρου.  Πλην το όνειρο έμεινε κάπου στο «Βυνίκο» με την ασφαλτόστρωση 5-6 χιλιομέτρων και το υπόλοιπο έμεινε ένας δρόμος της συμφοράς και σκληρός τιμωρός οχημάτων και εποχουμένων… Ας είναι.

            Εμείς όμως απτόητοι και αποφασισμένοι, ξεκινήσαμε μια λαμπρή ανοιξιάτικη μέρα. Πρώτη μας στάση στο Κακοτάρι που μας επεφύλασσε μια έκπληξη. Το παλιό ξερό, πανάσχημο χωριό του πρώην ιστορικού Δήμου Λαμπείας (1833-1912), τουλάχιστον στο κέντρο του έχει μεταμορφωθεί τελευταία σε μια αισθητική-περιβαλλοντική μικρή όαση.

Η ωραία πλατεία του Κακοταρίου με την κεντρική Εκκλησία του

Πιστεύω ότι κατάφεραν οι Κακοταραίοι να έχουν την ωραιότερη πλατεία από όλα τα άλλα χωριά της ορεινής Ηλείας, με την ανακαινισμένη-αναπαλαιομένη Εκκλησία τους και τα γύρωθεν περιποιημένα σπίτια τους.

Το "με πονηρίαν" ...υπεξαιρεθέν από το Δήμο Λαμπείας αυτοκίνητο
της "Βοήθειας στο Σπίτι"

Μάλιστα είδαμε εκεί αραγμένο σε υπηρεσία και το αυτοκινητάκι της «Βοήθειας στο Σπίτι» (ξέρετε αυτό που ανήκε στη Λαμπεία και …υπέκλεψε με πονηρία πρώην Δήμαρχος Λασιώνος από τον «κοιμώμενο» συνάδελφό του της Λαμπείας. Όχι δηλαδή για να μη λένε οι φίλοι συντοπίτες μας ότι η Δίβρη εκμεταλλεύεται τα γύρω χωριά… Εμ!, τώρα παρα-πονήρεψαν και βγάζουν τα απωθημένα τους, –τέλος ο αστεϊσμός…)

            Συνεχίσαμε τον κακοτράχαλο δρόμο προς «Ζωοδότη». Αγκομαχώντας, και περνώντας από προχειροφραγμένες ή καλές μονάδες αγελαδοτροφίας και χοιροτροφίας, αντικρίσαμε με θαυμασμό τον μοναδικής ομορφιάς λόφο όπου τα αρχαία ερείπια του Κάστρου της Οχιάς (η της Ωρηάς=Ωραίας) και φτάσαμε στα λίγα σπίτια στη θέση «Ζωοδότη» κάτωθεν του Κάστρου.

Η κορυφή του λόφου του Κάστρου της "Οχιάς" και γύρωθεν τα πολλαπλά
χαλάσματα που σιγά-σιγά χάνονται.

 Τα ελάχιστα Τσιπιαναίϊκα σπίτια (τώρα εξοχικά, γιατί οι σημερινοί νοικοκύρηδες Βασιλόπουλοι και Μιχαλόπουλοι έχουν μόνιμες κατοικίες στο Κακοτάρι και Πανόπουλο) είναι ανοιχτά. Μας υποδέχτηκε η ανεψιά μου Καλομοίρα (κόρη της Βιτώριας από το Μπαλιακαίϊκο σόι)  του Νικολάκη Μιχαλόπουλου, χαρούμενη και φιλόξενη.

Ο υπογραφόμενος με την αγαπημένη μου ανεψιά Καλομοίρα, μπροστά  στον
καταπληκτικό "γιούκο" της με τα κεντημένα υφαντά στο αργαλειό

Όπως ακριβώς και πριν 34 χρόνια, μόνο που τώρα έχει ηλεκτρικό ρεύμα και τρεχούμενο νερό στο όμορφο σπιτάκι της. Όμως, η Καλομοίρα με το ίδιο φιλόξενο χαμόγελο, με τον ίδιο πελώριο «γιούκο» των υφαντών στη θέση του, με ίδιο το πεντακάθαρο και περιποιημένο σπιτάκι εκεί στην ερημιά, κρατάει γερά και την νοικοκυροσύνη και την αρχοντιά. Ο καφές και το δροσερό νερό, η καλή κουβέντα και το περίσσευμα καρδιάς μας έδωσε δύναμη να συνεχίσουμε την αποστολή μας.

            Πήραμε με τα πόδια το δρόμο προς το γεφύρι του «Πετρωτού» στον ποταμό Πηνειό και την ομώνυμη βρύση στις όχθες του. Μετά  λίγα λεπτά πεζοπορίας φτάσαμε εκεί σε ένα θεσπέσιο τόπο που αξίζει να τον επισκεφτεί κάποιος.

Το γεφύρι "Πετρωτο" από την κάτω μεριά

Μια ακόμη αναμνηστική φωτογραφία με φόντο την καμάρα του γεφυριού

Ένα πανέμορφο γεφύρι τοξωτό (μόνο οι παρατιθέμενες φωτογραφίες μπορούν να περιγράψουν την ομορφιά του…), προφανώς κατασκευασμένο πριν πολλούς αιώνες, γιατί εκεί περνούσε βασική αρχαία και σημαντική οδός. Σήμερα στέκει ακόμη περήφανο και περνούν κάτω από την καμάρα του τα ορμητικά, πεντακάθαρα γάργαρα νερά του Πηνειού.

Από τη βάση του γεφυριού (πρώτο πλάνο) στο βάθος στεφανωμένο το Κάστρο της  "Οχιάς"

Δίπλα ακριβώς η ομώνυμη βρύση του «Πετρωτού», έρημη με τα βρύα στον κάνταλό της περιμένει τους ξωμάχους περαστικούς να τους δροσίσει, Αλλά εις μάτην…

Η ομώνυμη βρύση του "Πετρωτού", βρήκε επί τέλους μια φυσιολάτρισσα,
τη Μαρία που θέλει να δροσιστεί και να ξεδιψάσει..

 Όμως, για όποιον θέλει περισσότερα γιαυτήν την βρύση, ας ανατρέξει στην  καλή ιστοσελίδα του συντοπίτη κ. Γιάννη Ντινόπουλου (βλ. , http://ligakaikala.blogspot.gr/2012/05/blog-post_10.html) που κατάγεται από τον άνωθεν της βρύσης μικρό συνοικισμό «Ντιναίϊκα» σε μια συγκινητική και εκ βάρους καρδίας αφήγηση που εντυπωσιάζει. Αφού για αρκετή ώρα χορτάσαμε το πανέμορφο τοπίο, αναχωρήσαμε με την υπόσχεση (αντάμα με την Μαρία βεβαίως και όποιον άλλο φυσιολάτρη) να κάνουμε στο μέλλον μια υπέροχη ποταμοπορεία από το «Πετρωτό» μέχρι «Διπόταμο». Άμποτε…, και πήραμε το δρόμο της επιστροφής.

 Φτάσαμε και πάλι στο μικρό «αρχοντικό» της Καλομοίρας και του Νικολάκη, όπου μας περίμενε ένα απίθανης γαστριμαργικής ποιότητας κολατσιό, με μοσχαράκι της περιοχής της στιγμής «τσιγαρισμένο» πεντανόστιμο να μοσκοβολάει, ευωδιαστό τυράκι (μοναδικό για την γεύση του, λόγω μυρωδικών χορταρικών της ντόπιας βοσκής), ψωμί σταρένιο του φούρνου και καλό κρασάκι, συνευωχήθημεν αρκούντως… Ο ευχάριστος κάματος της μικρής πεζοπορίας αλλά και της «ραστώνης» του πλούσιου κολατσιού, αναβάλλαμε για άλλη φορά την άνοδο στην κορφή του λόφου, όπου υπάρχουν τα πολλά χαλάσματα του περίφημου Κάστρου της Οχιάς.

            Συνεχίσαμε τον δύσκολο δρόμο μας προς τα Τσίπιανα. Πριν όμως είδαμε δυο ωραία και λίαν παράδοξα που συναντήσαμε και φωτογραφήσαμε.

Ιδού! και η κομματική σημαία στο πουθενά της ερημιάς του Ζωοδότη....

Το πρώτο στην  απέραντη ερημιά του «Ζωοδότη» παρατηρήσαμε πάνω σε ένα  ιστό μια σημαία (!) με το «ήλιο του ΠΑΣΟΚ» και σκεφτήκαμε ότι εκεί δεν έχει φτάσει ακόμη ο απόηχος ότι αλλού στη χώρα έχει γίνει προ πολλού η χαλαρή …υποστολή της σημαίας αυτής.

Αλλά και η ..."κοσμοπολίτισσα Γουρούνα" σε μια ρεματιά του Ζωοδότη,
που μόλις την ξεπέζεψε η γυναίκα αμαζόνα της περιοχής...

Το δεύτερο παράδοξο που είδαμε, ήταν μια «αμαζόνα» γυναίκα, ντόπια της περιοχής, να οδηγεί ένα πολύ σύγχρονο όχημα, με το κακόηχο όνομα «γουρούνα» (!) που συνήθως συναντάμε σε πολύ τουριστικές περιοχές π.χ. Σαντορίνη, Μάλια Κρήτης κλπ.  Νέοι καιροί, νέα ήθη...

            Η διαδρομή μέχρι να συναντήσουμε την άσφαλτο στο «Βυνίκο» ήταν λίαν επίπονη και βασανιστική. Πλην αποζημιωθήκαμε στο μέγιστο βαθμό, καθόσον η φύση οργίαζε στο ζωντανό κίτρινο χρώμα της ασφάκας και του σπάρτου πάνω σε ολόκληρες πλαγιές και παράλληλα να ακούμε το ευχάριστο βουητό των νερών του κάτωθεν ρέοντος ποταμού Πηνειού και να βλέπουμε την μεγαλοπρέπεια του άνωθεν επιβλέποντος Κάστρου, του οποίου η εξερεύνηση ήταν η μεγάλη παρακαταθήκη που άφησε ο «Ακρώρειος» Νίκος Παπανικολάου.

Μιά αποψη των ανοιξιάτικων Τσιπιάνων με δεσπόζουσα την Εκκλησία του

 Τέλος περάσαμε από τα τα Τσίπιανα.  Επιστρέφοντας στη βάση μας (Δίβρη), μείναμε με έντονες εντυπώσεις αυτής  της σύντομης περιήγησης. 

Και μια ...αποχαιρετηστήρια πινελιά από το πανέμορφο "γαϊδουράγκαθο"

         Ο γράφων και υπογράφων πέραν των περιγραφών αλλά και των παρακλήσεων για επισκέψεις στα μέρη αυτά όχι μόνο των συμπολιτών αλλά και φίλων τους, θέλω να κάνω και μια σοβαρή έκκληση. Να μπουν δυνατά στο αγώνα οι ενδιαφερόμενοι ορεινοί Ηλείοι για να διασωθεί ό,τι έχει απομείνει στη περιοχή αυτή στο σύνολό της, από τους κερδοσκόπους και τους ολετήρες της φύσης και του πολιτισμού. Αναφέρομαι στην επιχειρούμενη κατασκευή στον Πηνειό ποταμό πλησίον του Κακοταρίου ΜΥΕ (Μικρού Υδροηλεκτρικού Εργοστασίου) που θα καταστρέψει το περιβάλλον και την όμορφη φύση, όπως έγινε και στη Δίβρη. Αναφέρομαι και στο δεύτερο, την επιχειρούμενη τοποθέτηση τερατωδών Ανεμογεννητριών τόσο στο «Σκιαδοβούνι», όσο και στο Λάμπειον Όρος (Αστρά), επίσης με απρόβλεπτες συνέπειες στο περιβάλλον  και τη φύση των μυθικών βουνών μας. Δυστυχώς τόσο οι απελθόντες ανεκδιήγητοι αλήστου μνήμης δημοτικοί άρχοντες Λασιώνος τε και Λαμπείας, όσο και κάποιοι που επαίρονται και κορδακίζονται ως «ιστορικολογούντες» ή «περιβαλλολογούντες»  (αλλά και συκοφαντούντες διαρρήδην ανεξόδως) και στα δύο αυτά σημαντικά θέματα «ποιούν την νήσσαν», δεν ενδιαφέρονται για να μη πούμε το χειρότερο ότι συναινούν κιόλας!... Μπορεί μερικοί και με το αζημίωτο. Θού κύριε, φυλακήν τω στόματί μου!...

            Συμπολίτες μου ορεινοί Ηλείοι, αυτό το ωραίο οδοιπορικό τελείωσε. Προς το παρόν θαυμάστε το φωτογραφικό υλικό και με την πρώτη ευκαιρία επισκεφτείτε την περιοχή (προσοχή, με ανάλογο όχημα). Κυρίως όμως συσπειρωθείτε για να διασωθεί η περιοχή και γίνετε συνειδητοί ενεργοί πολίτες, αντάξια τέκνα πανάξιων προγόνων.

Σωτήρης Σωτηρόπουλος