ΒΑΔΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Μονοπάτι του «Λοζίσσου»...

Ένα κυκλάμινο "στου βράχου τη σχισμάδα", ανάμεσα στο χρυσοπράσινο
βελούδινο χαλί...

ΒΑΔΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΟ

ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Μονοπάτι του «Λοζίσσου»...

Εκεί που πρωτοπερπάτησαν οι πρώτοι οικιστές της Δίβρης...

            Δεν παραλείπω, όταν βρίσκομαι στη Δίβρη, να κάνω το πρωινό μου περίπατο εκεί που περπατούσα, βάδιζα, έτρεχα, έπαιζα από μικρό παιδί... Στον αγαπημένο μου «Λοζίσσο».

            Για  όσους δεν ξέρουν, θα πω εν συντομία ότι είναι ένα πλάτωμα πού έχει εκπληκτική  θέα σε όλους τους μαχαλάδες της Δίβρης, στο μέσον περίπου του κατακόρυφου βουνού που έχει την ευτυχία να φιλοξενεί το περίφημο δάσος των γάβρων (η επιστημονική ονομασία του είναι carpinous betulous, αλλού το λένε «γράβο») που είναι σπάνιο στην Πελοπόννησο, αλλά σύνηθες στην Ήπειρο ή τη Μακεδονία. 

Το βουνό "Αγ. Κωνσταντίνος" με τα γάβρα, επάνω με την φθινοπωρινή
φορεσιά του, κάτω με την ανοιξιάτικη... 

Το βουνό λέγεται «Αγ. Κωνσταντίνος» και είναι μια εκ των κορυφών των « Λαμπείων Ορέων», έχει υψόμετρο 1600μ. και μαζί με το πλαϊνό βουνό «Αη-Ζαχαριάς» αποτελούν το αρχαίο όρος Φολόη, όπως τα τελευταία χρόνια ερευνώντας τεκμηριώσαμε, βασιζόμενοι σε αρχαίες πηγές (Απολλόδωρος) και σε νεώτερες (Χρ. Κορύλλος, σοβαρά δημοσιεύματα εφημερίδων αρχών του 1900 κλπ). Αλλά, στο παρόν σημείωμα δεν θα μας απασχολήσει το θέμα αυτό για το οποίο θα (ξανα) γράψουμε προσεχώς, γιατί δημοσιεύσαμε σχετικά πριν χρόνια στο περιοδικό «ΔΙΒΡΗ»

            Επανέρχομαι στο εμβληματικό και ιστορικό αυτό μονοπάτι που οδηγεί στο «Λοζισσο» και πέραν αυτού, χωρίς να μπω σε πολλές-πολλές λεπτομέρειες που κάποτε θα γράψω. Τώρα λίγα και καλά.

            Λοιπόν σήμερα, μέσα στο εκπληκτικό καλοκαιρινό 7ήμερο (6-12 Νοέμβρη), το μονοπάτι αυτό με υποδέχτηκε με αγάπη,  αφού είχε στρώσει (για να ...περάσω!) ένα χρυσοπράσινο βελούδινο χαλί που μπορείτε οπτικά να απολαύσετε στις φωτογραφίες... 

Δεν μπορεί να περιγραφεί η αίσθηση, όταν περπατάς στο χρυσοπράσινο
βελούδινο χαλί από τα απαλά φύλλα των γάβρων...

Άλλο όμως να το ζεις, και άλλο να το βλέπεις!...

           

Αυτόματα με τα μάτια και την ψυχή «του λογισμού και του όνειρου», γύρισα χιλιάδες ή εκατοντάδες χρόνια πίσω και συλλογίστηκα και αναλογίστηκα, ποιοι πριν από μένα περπάτησαν εκεί.

Τότε που πρωτοπερπάτησαν (ποιος ξέρει πότε) οι πρώτοι οικιστές της Δίβρης για να φωλιάσουν στον ευλογημένο αυτό τόπο της Ελλαδικής γης και να δημιουργήσουν την πολύφερνη νύμφη του Ολωνού , την καλλίστη βασιλίδα των χωριών της πανέμορφης Ορεινής Ηλείας στην αγκαλιά των ιερών Λαμπείων Ορέων, όπου έπαιζε την φλογέρα του ο ερωτιάρης θεός Παν και κυνηγούσε η τοξεύτρα θεά Άρτεμις, όπως ιστορούν ο Όμηρος, ο Στράβων, ο Απολλώνιος ο Ρόδιος, ο περιηγητής Παυσανίας και άλλοι....

Τότε που περπάτησαν πριν το 1460 οι αρχοντονυκοκυραίοι Γκρούσκας, Περδικάρης, Καρυάνης, Λάζαρος, Βασίλης και άλλοι για να δημιουργήσουν την ξακουστή στα πέρατα του κόσμου «ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΒΡΗ Μορέος» και δώσανε και τα προσωνύμιά τους στις γειτονιές που  ξέραμε από παράδοση αλλά τεκμηριώθηκε με την πρόσφατη επιστημονική Ανακοίνωση που έγινε το καλοκαίρι στο «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ0 ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΒΡΗΣ»...

Τότε που περπατούσαν, πηγαινοερχόμενοι οι ηρωικοί Οπλαρχηγοί και Αγωνιστές του 1821, για να προφυλαχτούν από τους Τούρκους και να γιάνουν τις πληγές τους μετά τις μεγάλες μάχες, στο μοναδικό Αναρρωτήριο-Νοσοκομείο που είχε λειτουργήσει στη Δίβρη...

Τότε που πέρασε και ήρθε κάπου στα 1835 στη Δίβρη ο βασιλιάς Όθων με την Αμαλία, για να δημιουργηθεί εκεί μπαίνοντας στην πλατεία της «Λίμνας» ένα ζηλότυπο επεισόδιο ανάμεσα στο βασιλικό ζεύγος, όταν ο Όθων φλέρταρε μια πανέμορφη Κανελλοπούλα περνώντας έξω από την πόρτα της...

Τότε που περπάτησαν εκεί οι παγκοσμίως διάσημοι Γερμανοί περιηγητές και Φιλόσοφοι-Αρχαιολογοι Βέλκερ το 1842 και Φον Βιλαμοόβιτς  το 1873 

Ο Βιλαμόβιτς περιγράφει στο βιβλίο του, το περασμά του από τη Δίβρη το 1873...

που τον υποδέχτηκαν ο διβριώτες με επικεφαλής τον φουστανελοφόρο Δημογέροντα ο οποίος τον προσφώνησε στα αρχαία Ελληνικά, γλώσσα που ήξερε ο διαπρεπής Γερμανός...

Τότε που περνούσε από κει κι ερχόταν, γύρω στα 1880, η Ταχυδρομική άμαξα με την Κρατική αλληλογραφία στις δημόσιες Υπηρεσίες της κωμόπολης και η αλληλογραφία των απανταχού της γης Διβριωτών,  τα έγγραφα στο αρχοντολόϊ των μεγάλων πολιτικών οικογενειών Στεφανόπουλων και Πετραλιάδων και των άλλων πολιτκών που είχαν στη Δίβρη (και όχι στον Πύργο) τα  κεντρικά πολιτικά τους Γραφεία, όπου πηγαινοέρχονταν οι ατυχείς καμπίσιοι οπαδοί και ψηφοφόροι για κανα χαρτί ή ρουσφέτι...

Τότε που έφευγαν από το ίδιο μονοπάτι φτωχά αλλά προικισμένα διβριωτόπουλα που καταύγασαν αργότερα σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως λ.χ. ο διεθνούς φήμης Γεωπόνος Ασημάκης Ηλιόπουλος, οι Αφοί Γιάννης και Χαρίλαος Αγγελλόπουλοι πρώτοι ιδρυτές της Ελληνοαμερικανικής Οργάνωσης ΑΧΕΠΑ ή οι Αφοι Γεώργιος Και Δημοσθένης Κωνσταντόπουλοι ή Divry;s, και τόσοι άλλοι...    

Τότε, το 1890, που πέρασε διερχόμενος «ΑΠΌ ΠΑΤΡΩΝ ΕΙΣ ΚΑΛΑΜΑΣ» ο μεγάλος γιατρός και περιηγητής Χρίστος Κορύλλος που δροσίστηκε στη βρύση του «Γαβροβίκου» 

Ο περιηγητής Χρ. Κορύλλος στο περασμά του από το μονοπάτι....

και μας άφησε  την μνημειώδη αφήγηση για την τότε Δίβρη, στο ομότιτλο βιβλίο του...

Τότε στις 4 πρώτες δεκαετίες του 1900, αφού πλέον είχε γίνει ο πρώτος αμαξητός δρόμος Πύργου-Δiβρης (που χαράχτηκε χαμηλότερα και υπάρχει σήμερα) γύρω στα 1905, μπορεί να έχασε την μοναδική πρόσβαση το ιστορικό μονοπάτι αυτό, αλλά απόχτησε  άλλη αίγλη και άλλη, διαφορετική σημασία...

Έγινε το μονοπάτι περιπάτου και έμπνευσης διάσημων λογοτεχνών παραθεριστών όπως του Πυργιώτη Τάκη Δημόπουλου, του  Διβριώτη  Βάσσου Στεφανόπουλου, του Γάννη Διαμαντόπουλου και πολλών άλλων  και ζωγράφων όπως της Αγγελικής Κ. (Agelika)….

Ο μοναδικός πίνακας του έτους 1912, που ζωγράφισε η Αγγελική (υπογράφει
ως Agelica) από το πλάτωμα του "Λοζίσσου" και μας δειχνει πωςήταν η Δίβρη
πριν 100 τόσα χρονια (σ.σ. ο πίνακας αυτός έγχρωμος, έχει χαθεί. Εγώ πρόλαβα
να τον φωτογραφήσω με μαυρόασπρο φιλμ...) 

Έγινε ο δρόμος περιπάτου προς τον «Λοζίσσο» και σημείο αναφοράς την παραθεριστική περίοδο, αλλά  και δρόμος των ερωτικών συναντήσεων των νέων παιδιών...

Έγινε ο «Λοζίσσος» τόπος διασκέδασης νέων και κυρίως νεανίδων με τα μαντολίνα τους, τις κιθάρες και τα βιολιά τους...

Οι πανέμοσφες διβριωτοπούλες και παραθερίστριες
(μεταξύ αυτών και η αείμνηστη Ανθούλα Καζάζη -
Παπακωνσταντοπούλου) στο "Λοζισσο"...

Έγινε ο τόπος περισυλλογής και ....«αναγνωστήριο» προετοιμασίας για το Πανεπιστήμιο κάποιων φιλομαθών που αργότερα αξαγόρασαν το λαμπρό μέλλον τους, χάρις στο μεγαλείο αυτής της απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς που τους ενέπνεε και τους δυνάμωνε...

Ακόμη, ο «Λοζίσσος» ήταν πότε πότε τους καλοκαιρινούς μήνες και τόπος νυκτερινής παραμονής και ανέμελης διασκέδασης κάτω από τον έναστρο ουρανό, κάποιων φοιτητικών παρεών....

Το πλάτωμα του "Λοζίσσου"

Και ήρθαν χρόνοι δίσεχτοι. Ο ειδυλλιακός τόπος του «Λοζίσσου» (το υπέροχο πλάτωμα) μεν έμεινε ανέγγιχτος από τα φαινόμενα της φύσης, όμως το εμβληματικό μονοπάτι κατέρρευσε από τις κατολισθήσεις, η ιστορική βρύση του «Πάνω Γαβροβίκου» πήγε στο ποτάμι, χάθηκε το «λάλον ύδωρ και ουκ έστι Φοίβος έχει καλύβην» εκεί!!.   Η παντελής αδιαφορία Κοινότητας, Δήμου, Δασαρχείου και κυρίως της τοπικής Κοινωνίας τα εγκατέλειψαν άφησαν να γίνει  σχεδόν αδιάβατο μονοπάτι....

Και μόνο κάποιοι ρομαντικοί νοσταλγοί επιμένουν, μόνοι κι έρημοι να αναβιώσουν στο μέτρο του δυνατού και την ιστορική βρύση και το εμβληματικό μονοπάτι.

Και πήραν την μεγάλη απόφαση να «αναστήσουν» το υπέροχο τοπίο και να ξαναζωντανέψουν τις υπέροχες μνήμες... Και προχωράνε με αργά και σταθερά βήματα, αλλά το αποτέλεσμα θα διαλάμψει σύντομα. Υπομονή, συμπαράσταση και βοήθεια χρειάζεται. Και όπως στο παρελθόν προστάτευε το θεσπέσιο δάσος των γάβρων ο ευπατρίδης της Δίβρης αείμνηστος Ελπιδοφόρος Παπακωνσταντόπουλος, έτσι και σήμερα δυο Γκρουσταδιώτες οι Σ.Σ. και Χ.Τ. δίνουν τον «αγώνα τον καλόν» χωρίς να περιμένουν τον «της δικαιοσύνης στέφανον», και μέχρι στιγμής τα πάνε θαυμάσια.... Και το πλέον συγκινητικό και ενδιαφέρον. Οικονομικούς συμπαραστάτες βρίσκουν κυρίως από κάποιους Ομογενείς Έλληνες 2^ης, 3^ης ή 4^ης γενιάς που έχουν ακούσει για τον «Γαβροβίκο» και τον «Λοζισσο» από τους προπαππούδες τους....

Κι εγώ, σήμερα με το περίπατό μου πήρα μια ανάσα ζωής, από το εμβληματικό και ιστορικό αυτό μονοπάτι που περπάτησα στα βήματα εκείνων των σπουδαίων που προηγήθηκαν εμού εδώ και χιλιάδες, εκατοντάδες ή δεκάδες χρόνια...

Και τελειώνοντας τον περίπατο, δεν ξέχασα να φωτογραφήσω τα δυο νέα παγκάκια που τοποθετήσαμε στην πλατεία της «Λίμνας» (Δωρεά του ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΛΙΜΕΝΟΣ ΠΑΤΡΩΝ στο Πνευματικό μας Κέντρο) και να τα αφιερώσουμε στη μνήμη σημαντικών και καλών Γκρουσταδιωτών...

Άμποτε!, και τα παιδιά μας και τα παιδιά των παιδιών μας να ακολουθήσουν τα δικά τους (των προγόνων μας) και τα δικά μας χνάρια...